ABD’li filozof ve dil bilimci Noam Chomsky, büyük güçlerin diğer ülkelere ‘insani müdahale’ adı altında yaptıkları işgallerde kronolojinin tersyüz edildiğini belirterek, “İşgalin sebep olduğu vahşetin engellenmesi için işgal ediliyor” dedi.
HABER MERKEZİ – Dünyaca ünlü filozof, dil bilimci ve tarihçi Noam Chomsky, işgalin ‘insani’ nedenler gerekçesiyle yapılması hakkında değerlendirmelerde bulundu.
“Büyük güçlerin saldırgan her tutumunun neredeyse tamamının insani zeminde gerekçelendirdiğini” söyleyen Chomsky, sözlerine şöyle devam etti: “Saldırganın bakış açısına göre insani bir müdahale, ancak bu, kurbanların bakış açısına göre öyle değil. Muhtemelen Atilla Han döneminden kayıtlar olsaydı, aynı sonuca ulaşırdık.”
NATO’nun Sırbistan’a müdahalesi
Chomsky’nin değerlendirdiği başka bir konu ise ‘işgalin’ uluslararası alanda ‘insani müdahale’ adı altında gerekçelendirmesiydi. ’İnsani müdahale’ kavramı, uluslararası hukuk anlamında ve uluslararası örgütler tarafından ilk kez NATO’nun Sırbistan’a yönelik müdahalesi sırasında geniş bir biçimde tartışıldı. Kosova’daki bağımsızlık arayışındaki gruplar Arnavutluk ordusunun da desteğiyle Yugoslavya topraklarında saldırılar düzenledi. Bu durum Yugoslavya’nın karşılık vermesine yol açtı; ABD ile NATO ülkeleri bu saldırıları Sırbistan’ı bombalamak ve işgal etmek için bir bahane olarak kullandı. Kosova savaşı sırasında ABD ve NATO güçlerinin başındaki isim olan Wesley Clar, Washington’ı, ABD’nin Yugoslavya’ya saldırmasının vahşeti artıracağı konusunda uyarmıştı. Ancak NATO, Müttefik Güç Harekatı’nı başlatarak, ‘vahşet’i durdurmak amacıyla Yugoslavya’ı bombalamaya başladı. Bu saldırı sonucu Yugoslavya’da ızdırap ve vahşet artırdı; Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Milovesevic birçok savaş suçu işleyerek BM nezdindeki uluslararası mahkemeye çıkartıldı.
Chomsky, o dönemki tartışmadan yola çıkarak şöyle dedi: “Tartışmaya geri dönüp baktığınızda, şöyle çerçevelendiğini görürsünüz: İnsani müdahaleydi; çünkü Sırpların vahşetini durdurmak zorundaydılar. Batı’da da (harekat) işte böyle sunuldu. Sırpların yaptığı vahşetin, işgalin getireceği düşünülen ve getirmesi beklenen bir sonuç olduğu gerçeği hakkında sessiz kalmak zorundaydılar.”
Avukatların ve uzmanların daha sonra işgal için “yasa dışı ancak meşru” kararında uzlaştığına değinen Chomsky, ‘insani müdahale’ ile beraber kronolojinin ‘tersyüz edildiğini’ şu sözlerle dile getirdi: “Yasa dışıydı; çünkü uluslararası hukukun kesin ihlaliydi, ancak meşruydu; çünkü işgal sonrası yaşanacak korkunç vahşeti durdurmak zorundaydılar. Kısacası kronolojiyi teryüz ettiler. Genelde de böyle oluyor. ABD, işgalin sebep olduğu vahşeti engellemek için işgal etti.”
Irak ve Afganistan üzerine
Bingazi saldırısının Libya’da binlerce kişinin yaşamını yitirmesi ve radikal milislerin ortaya çıkmasıyla sonuçlandığına dikkat çeken Chomsky, ABD’nin Irak ve Afganistan’a ‘müdahalesi’ne de değindi.
ABD’nin niyeti açısından iki müdahalenin birbirinden ayrıldığını belirten Chomsky, şöyle konuştu: “Afganistan durumunda, olayın sadece intikam olduğunu düşünüyorum. Muhtemelen Abdul Haqq’ın söylediği gibiydi: ‘Gücünü göstermek’ istediler. ‘Biri bize saldırırsa, dünyaya daha sert bir biçimde saldırabileceğimizi gösteririz’ anlamındaydı. Chomsky, ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore’nin, “kimin daha büyük nükleer silah düğmesi” olduğu konusunda tartışma yaşadığını anımsatarak, bu zihniyetin hala devam ettiğini söyledi: “Arkasında stratejik veya başka türde bir amaç yok.”
Son olarak ABD’nin Irak’a yönelik işgalini değerlendiren Chomsky, şöyle konuştu: “Irak, (petrol ve jeopolitik önem açısından) ABD’nin işgal etmek istediği bir ülkeydi. Bunu geleneksel emperyalist bağlamda algılayabiliriz, ancak Afganistan’daki durumun aynı Abdul Haqq’ın söylediği gibi olduğu düşüncesindeyim.”
