NAVENDA NÛÇEYAN
Heta sala 1998 an Birdoziya Rizgariya Jin wek bersivekî ji çalakiya heval Sema pêşdikeve û bi şahadetên hatinê jiyan kirin ve salekî girîng derbas bû. Komplo êdî yekser Serokatî esas digirt. Serokatî ji hêlekî ve dixwest amadekariya kongreya 6’emîn bike. Serokatî her sal dizwaze gavên encamgir biavêje lê belê heta Kongreya 5’emîn dewlet jî ji vê yekê re ne amade ye. Êdî hêzên navnetewî ji bona mûdaxaleya
Rojhilata Navîn dixwestin ku zemînên xwe berfireh bikin. Êdî Kurd wek aktorekî derketibûn holê ji ber wê li ser Kurdan jî di mûdaxaleya Rojhilata Navîn de siyasetekî dihat meşandin. Wek hêzên demokratîk tevgera me û Serokatî li pêşiya êrîşên KDP-YNK ên hêzên serdest û xetên hevkariyê disekinî ji ber wê Serokatî dibe hedefê êrîşan. Ev biryarekî navnetewî bû û ji bona mûdaxaleya Rojhilata Navîn pêşket. Serokatî di nirxandinên xwe ên dawî de jî wiha dibêje; “Niha şerê cîhanê yê sêyemîn tê jiyan kirin û ev şer jî bi mûdaxaleya li ser min ve destpêkir.” Piştre jî sala 2001 an mûdaxaleya Afganîstan û 2013 an jî mûdaxaleya Iraqê kirin. Ev pêvajo bi komploya navnetewî re destpêkir.
Di hin nameyên heval Sema de ji bo wê pêvajoyê bal hatiye kişandin. Heval Sema dixwaze bal bikşîne êrîşên li hember Serokatî û di gelek aliyan de jî hişyarî dike. Heman demê de hin nîşaneyên din jî hebû. Serokatî di her dema têkoşînê de gelek girîngî dida xebatên jin lê belê dijmin jî bi vî zanebûnê re xeta hevakarî û dijmin herî zêde êrîşê xeta jin dikir. Bala xwe bidin; bi taybetî Serokatî di nirxandinên sala 1998 an de her tim dibêje; “Kî/ê çi dibêje bila bêje ez ê van jina me û xebatên xwe bidomînim.” Ji ber ku di astekî mezin de êrîş dihat meşandin. Di wir de Serokatî got; “Dibe ku hedef ez xuya dikim lê belê di rastiyê de armancê wan xebatên min ên esasî ne, xebatên jin e.”
‘Pêşdîtinên Serokatî komployê zelal dikir’
Li Tirkiyê kesên ku stratejî diyar dikin û di nava îstîxbarêtê de dixebitin hene yek ji wan jî Şükrü Elekdax e. Serokatî rojekî hat nivîsekî wî, bi me re parve kir û got; “Ev zilam dixwaze çi bêje.” Di nivîsê de dibêje; “Gelo Apo ji Suriyê derdikeve?” Serokatî digot; “Tê wê wateyê ku amadekariyekî wiha ye, dixwazin me ji Suriyê derbixin.” Heman demê de Şemo wê çaxê ji nava me reviya bû îfade dabû û wiha gotibû; “Hûn biçin ku derê, bixazin eyaletekî jî tesfiye bikin lê belê, heta ku Apo hebe wê her amade bike û cîhê wan dabigre ji ber wê bi vî awayî hûn nikarin PKK’ê tine bikin ger hûn dixwazin tine bikin jî divê hûn yekser Apo tesfiye bikin.” Şemo agahiyên wiha dabû. Şûkrû Elekdax jî li ser vegotina Şemo wiha dinirxand; “Ew bi xwe ji tevgera Kurda ye lê dibêje yek keleha berxwedanê heye ew jî Apo ye divê Apo werê hedef kirin.” Her wiha ji bo rewşa Rojhilata Navîn jî wiha digot; “Ger hûn dixwazin mûdaxaleya Rojhilata Navîn bikin, pergaleke nû ava bikin divê astengiyên Apo ji holê rakin.” Bi vî awayî yekser hedef nîşan dida.
Sala 1998 an 1’ê Îlonê Serokatî agirbest ragihand ji xwe wê demê nîşaneya komployê hebû ji ber wê Serokatî digot; “Wê rewş hîn zelaltir bibe, an di nava leyîstokekî pir mezin de ne an jî derfetekî pir biçûk jî ji bo çareseriya siyasî hebe emê bikar bînin û derketinekî çêbikin.” Lê rûxmê wê Serokatî xebatên xwe dewam dikir lê, dilê wî jî nerehet bû carna xewnê şevan nediket çavên wî. Pêvajoyeke wiha bû heta carekî Suriyê agahiyek rêkir û got; “Dernekeve derve” ji ber wê Serokatî her li hûndir ma. Carek Serokati hat û got; “Min xewnek ditiye û şîrove bikin.” Bexçeyên me pir mezin bû lê di xewnê de dibîne; “Bexçe hîn mezintir bû dawiya bexçe wek holikekî biçûk hebû lê hindek cuda bû ji ber ku dibiriqî tu dibêjî qey yek gazî min dikir û ez diçûm lê min nêrî kes bi min re nedihat min digot hûn çima nayên lê dîsa kes nedihat. Min berdewam dikir, dema ku nêzîk bûm deriyê xaniyê ser min de dihat girtin, lingê min tenê mabû ber derî lê piştre ew jî diket hûndir û derî li ser min de dihat girtin.” wê demê ji xwe nîşaneyên komployê jî hebû hin welatên din Serokatî vexwandin (davet) da ku Serok biçe gel wan. Wê demê Yunanîstan, Rusya Serokatî dawet kiribûn Serok ji ber wê digot; “Gelo ew pergala Ewrupa ango kapîtalîzmê me dikşîne.” Lê bi rastî pêşdîtinên Serokatî pir xurt bû. Sala 1980 dema 12 Îlonê jî Serokatî heman xewnê dibîne û hevalan re wiha dibêje; “Gelek leşker hene û kûm li serê wan e, hin generalên Tirka jî heye her li pey min in, ez her dibazim û her dibazim dixwazim xwe bigihînin cîhekî ewle.” Xuyaye ku hîs û pêşdîtinên Serok xurt in û xeteriyên heyî vedibêjin.
‘Serokatî ewlehiya gerîla ji bona gihîştina armancê girîng dît’
9’ê Cotmehê komplo destpêkir. Pir nîqaş dihat kirin. Serokatî digot; “Ger em biçin welat wê pir êrîş çêbibe dibe ku gerîla jî tesfiye bibe, çidibe bila bibe divê gerîla daîmî be, divê em ewlehiyekî çêbikin.” Ji ber wê hewldida ku Kongreya 6’emîn çê bikin, rêveberî nû bikin û tevgerê bigrin ewlehî yê. Di nava tevgerê de jî ji ber vê gelek nîqaş hebûn herî dawî 5’ê Îlonê genel kurmayê artêşa Tirk Atîlla Ateş li Hatayê daxuyanî da û wiha got; “Ger Apo dernekeve emê li hember Suriyê şer destpê bikin.” Serokatî jî got; “Suriyê heta niha hevalbendî li me kir ji ber wê divê em êdî derbikevin” Li rojhilata Navîn her tişt li gorî hevsengiya ye. Di nava dewletên Rojhilatî de nakokiyên dijwar heye Suriyê û Tirkiyê jî bi vî awayî bû. Hêza Suriyê ne di wê astê de bû ku li hember Tirkiyê şer bike lê mayîna Serokatî li Suriyê jî li hember Tirkiyê didan şixulandin. Ger berjewendiyê wan nîn bûya bêguman ewqas sal cîh nedidan me. Suriyê mûxtacî wê yekê bû, me jî ji bona pêşketina tevgerî dişixuland bêguman polîtîka bi vî awayî ye. Lê Serokatî tenê bi vê re sînordar nehîşt têkîliyên xwe, dixwest hevalbendiyekî xurt pêş bixin. Wê demê Tirk li hember Suriyê şerekî mezin dabûn berçav ji ber wê Serokatî derketina Suriyê da berçav. Wê demê li derveyî welat Rusya û Yunanîstanê hevalên me ên xebatkar hebûn ji ber wê li Rusyayê de biryar hat girtin. Dûvre parlementerên Yunanîstanê hatin bi Serokatî re rûniştin û di wê hevdîtinê de Serokatî vexwandin. Tevahiya îxtimalên heyî hat nirxandin. Wê demê Qedafi Serok re got; “Were gel me” Serok jî digot; “Qadafî mirovek dîne lê başe, dibe ku dema ez li pişt wî bim tevahiya cîhanê re meydanê bixwînê lê hezekî wî nîne. Belê dibe ku heza wî terî neke û piştre bibe lîstokê hinekan wê demê jî xeter be.” Herî dawî Yewnanîstan hat hilbijartin. Bêguman dewleta Suriyê jî di nav de bû. Wê demê Yewnanîstan bi xwe digot; “Emê werin bi balafirê bigrin.” Suriyê wê demî ji Serokatî re got; bi balafirê neçe. Ev yek jî eşkere nîşan dida ku bi rêyên veşartî re lêyîstokekî hatibû amade kirin. Armanca wan ew bû ku di roja destpêkê dema ku Serokatî derketiba tiştekî lê bikirana lê belê balkêşe wê demê Suriyê nehîşt û peşiya vê yekê girtin. Ev jî dida xwuya kirin ku di salên dirêj de bi xebatên Serokatî re hevalbendiyekî çebûbû ji ber wê ne dixwestin yekser li ser axa wan de êrîşekî çê bibe. Serokatî ji bona destpê kirina pêvajoya komployê wiha dibêjê; “Dema ajokar em dibirin bi her awayî xwe direngî dixist dibe ku hêja li balafirgehê tiştekî kiribana.” Di komploya navnetewî de 36 dewlet cihê xwe girtibûn. Hatina welat wek tercîhekî bû lê belê, Serokatî vê yekê neda berçav ji bona ku gerîla hebûna xwe biparêze, giranahî ji welat re lê belê ger ne wiha bûya hilbijartina Serok a yekem welat bûya. Serokatî di legerîna gûhertina stratejiya tekoşînê de bû. Dema 9’ê Cotmehê ji Suriyê derket piştî sê rojan li Rusya yê Serokatî wiha got; “Em ji Enqerê derketin bûn partî, dema em ber bi Rojhilata Navîn ve vebûn em bûn artêş, niha vebin ber bi dinyayê wê çaxê emê bibin dewlet.” bêguman di wataya çareser kirina pirsgirêkê de wiha digot. Di esas de Serokatî bi vebûna dinyayê re çareseriyeke mayînde dikir armanc. Me bi pergala serdestiyê re şer dikir û Serokatî bi çûndina xwe ve seknekî fedaiyane nişan dabû. Serokatî wê demê wiha dinirxinê; “Em li Evrupa diçûn ku derê di wateya herî rast de ew der ji me re hatibûn qedexe kirin.” Em fêr bûbûn û me digot Serokatî dikare vê jî derbaz bike lê di encam de Serokatî, bi kadro û hêza partiyê re hêz e. Wek hêza esasi me rol neleyîst ji ber ku em ne giranbûna pêvajoyê de bûn. Dema Serokatî derbasî Kenya yê bibe bi telefonê welat re daxivî û digot; “Xwe belav nekin, ezê we jî bikşînîm” me jî digot Serokatî amadekarî dike. Serokatî dixwaze li wir jî derfetên perwerde ava bike lê beriya bê revandin bi çend roja got; “Pewîste her kes xwe amade bike ji ber ku rewş awarte ye.” Em jî ji hêla hestan de bandor dibûn lê di hêla helwestê de bêçarebûn hebû. Ruxmê pevajoya komployê bû lê, Serokatî disa bi pirsgirêkên heyî re mijûl dibu û ev jî giranî çedikîr.
‘Nikarin Roja Me Tarî Bikin’
9’ê Cotmehê bi derketîna Serokatî re çalekiyen; “Nikarin Roja me tarî bikin’’ destpekirin. Ji hêla gel ve xwedî derketinek çebû. Dema ku Serokatî li Avrupayê bû her der ji wî re hat qedexe kirin û ev yek di me de hejandin çêkir. Gelek hevalan bedenên xwe dan ber agir, hinek çalekiyên fedaiyane çêbûn. Serokatî dixwest kongreya 6’emîn kom bibe ji ber ku ew ferq kir ku komplo dikeve meriyetê ji bona vê Serokatî dixwest rexistinbûyina me hîn xurttir bike. Di vê bingehê de kongreya 6’emîn kom bûn. Ser vê esasê çûndina kongreyê çêbû û di wê kongreyê de wek delege 72 hevalen jin cîh girtin. Cara yekemîn jin bi nasnameya YAJK’ê tevlî dibû. Serokatî jî dixwest di gûhartina paradîgmayê de em wek YAJK’ê peşengtiyê bikin. Jinên ku bûne; îrade û rêxistin wê di aliyê guhartin de pêşengtî bike.
‘Ji milekî ve komplo ji milekî ve tasfiyegerî’
Serokatî digot; “Dibe komplo li ser min be lê, hûn ji min bêhtir di çarmixê de ne. Xebate min ya jinan nîvçe ma ji ber wê dibe ku bi êrîşan re rû bi rû werê. Komplo di bingeh de li ser xebatên Serokatî ên sitratejîk de pêşdiket ji ber wê Serokatî digot; hûn bi kokmployekî hin xeter re rû bi rû ne lê, ezê we ji çarmixe rizgar bikim.” Wek jin di wê pêvajoyê de li hember komplo biryara têkoşîneke xurt derketibû holê. Armanç serkeftin e. Encam de; şêwazên me de kemasî hebûn û em ne di giranahiya komployê de bûn. Di pêvajoya komployê de Serokatî behsa, hevaltiya kêm kir. Pêwîste em xwe baş lêpirsîn bikin. Di pêvajoya kongrê de nêzîkbûnên serdest ên zilam dixwest ku xwe bi lewaziyên jin re îzah bike. Kongreya herî dem direj ya tevgerê bû ji ber pêvajoya komployê bû û Serokatî dîgot, belav nebîn. Hîn kongre berdewam dikir Serokatî bi awayekî dîl hat girtin. Piştî eserata Serokatî û pêvajoya komployê biryara fedayîbûnê derdîxe hole. Serî de hevalên jin vê biryarê digrin.
Bi komployê armanc tesfiye kirina tevgerê ye. Komployê de esas tişta ku li peşiya Serokatî mertal çêkir bêguman çalakiyên fedayî bûn, çalakiyên ku bi şiyara; “Nikarin roja me tarî bikin’’ bun. Ev çalekî pîştî Serokatî hat girtin şûnve jî bi dirûşmeyên; “Bê Serok Jiyan Nabe” re dewam kir.
Şehîd DELAL AMED