Nav û paşnav: Cûneyt AYDİNLAR
Navê kod: Hebûn
Cîh û dîroka ji dayikbunê: Amed- 1971 an
Dîroka tevlîbûna têkoşîne: 1991 an
Di dîrokê de cara yekem mirovahî li Mezopotamya di şaristaniyê de gav avêt, îro dîsa dixwazin Mezopotamiya bixeniqînin. Welatê Kurdistanê li derûdora dîrokeke weha dizîvirê. Zalimên ku birçiyê mirine ne, herdem li hemberî xwe berxwedanî, serî rakirin û leheng dîtine. Evin zarokên Mezebotamiya ne, wê di dîrokê de zarokên berxwedanî û serî rakirine werin bibîranîn.
Di her perçekî welatê me de, di gundan de, di herêman de; îxanet, serî rakirin û berxwedanî wê bibe dîrokek. Rolê Amedê jî di dîrokeke weha de heye. Partiyê kongrê xwe yê avakirin li vêderê lidarxistiye, di demekî kin de dibe xwediyê hêzekî mezin. Di derbeya 12 ê Îlonê ya faşîst û leşkerî de, ji bo hêviyên gelê me bitefînin, dîsa berê gelê Kurd dane mirine. Lê belê dîrok xwe dubare nake, ger dubare bike wê derewekî gelekî mezin be.
Hevalê Hebûn, di şert û mercên 12 ê Îlonê de ji dayîkbûye. Ji wê derbeya 12 ê Îlonê yê herî kêm ji wê bandor bûye û herdem li hemberî wê xebitiye ku têkoşîn bike û bertekên xwe bi rêxistin kiriye. Hevalê Hebûn zarokê mezin yê malbatê ye. Bi roxmî ku di malbata xwe de serbest mezin bûye, lê belê ticarî ji pirsgirêkên civakê dûr nemaye. Hevalê Hebûn yê dilê wî tejî welatparêzî, rêxistin hîna di temenê wî yê biçûk de bala wî dikişîne. Wî şoreşgerên kevn jî dikişand milê xwe, di pêvajoyekî ku zanebûn ketibû astekî herî jêr de, hevalê Hebûn yê xwendevan û lêgervan vê yekê bi hevalên xwe re parvedike.
Hevalê Hebûn dibistana navîn û lîseyê li Amedê bi dawî dike, di dersan de serkeftina wî û kesayeta wî ya pijiyayî di nava hevalên xwe de tê hezkirin. Lê belê dersên wî ticarî li pêşiya hestên wî yên şoreşgerî û welatparêzî negirtine. Hestên netewî çiqasî kûr dijî, mumkine ku mirov di vê mînakê de bibîne, “ em rojhilatî nînin, em Kurd têne naskirin. Hatine wextê axaftine; kêmasî ji me ye, diviya me we livêderê nepejirandibane, lê belê ew wext jî were û ev yek wê pêkwere,” çawa mamosteyên xwe bê deng kirine, weha kerha xwe ya li hemberî desthilatdariyê tîne ziman. Di wê kêliyê de dibe dengê dilê gelek hevalên xwe, gelekî bandor dike û hestên xwe yên welatparêziyê dike dilê hevalên xwe de jî.
Dîsa, di rojên rêxistinê yê girînge de misoger ji hevalên xwe dixwest ku çalakî lidarbixînin, ji bona çalakiyê hemû hêza xwe xercdikir û gelekî hewldida. Bi vê yekê moral û bawerî dida hevalên xwe. Ji hevalên xwe re weha digot “ em tiştekî jî nekin, herî kêm em sire û camên dibistanê bişkînin, em roja xwe vala derbas nakin.”
Piştî ku hevalê Hebûn lîseyê bi dawî dike, diçe ezmûnên zanîngehê. Hedefê wî yê bingehîn ne zanîngehê bi dawî bike, bibe xwediyê karekî û ji dewleta Tirk re karmendîtiyê bike, berevajî wê armancê wî ew bû ku zanebûna zanîngehê û ronakbîriya wê ji bo têkoşîna rizgarbûna netew bikarbîne û wan tevlî xebatên têkoşîne bike. Bi vî armancî hevalê Hebûn sala 1990 î zanîngeha İstenbulê ya aborî qezencdike.
Çawa tê İstenbulê bi şagirtê şoreşger û welatparêz re dikeve nava têkiliyan de. Di demekî kin de ciyê xwe di hundirê xebatên şoreşgerî de digire, tevlî çalakiyan dibe û ji xebatên ciwanan re rêbertiyê dike. Di demekî kin de bi wan taybetmendiyên xwe yên hewldayîna cewherî û têkoşer xebat gihîştina vê astê, bala herkesî dikişîne.
Taybetmendiyekî wî ya mezin jî ev bû; berxwedaniya wî ya li hemberî jiyana Metrepolan ya ketî û bi dawî bûye. Bi taybet li hemberî têkiliyên burjuvaya biçûk gelekî bi bertek bû û li hemberî vê yekê şerkiriye. Gelekî xweş rêxistin dikir. Ciwanên ku bi wan re têkilî daniye, bi qasî ku rabikin erk dida pêşiya wan, û weha ew dikişandin nava têkoşînê. Hevalê Hebûn li beramberî rexneyan gelekî dilnizim bû. Bi taybet wexta ku hevalên nû rexnedikirin, ger ew rexne ne rastbane jî, tenê ji bo hêz bide wan, jidil û bi rêz nêzdibû. Bi dilsozî û durûstî şopdarê gotinên xwe bû. Di têkiliyên xwe de bi pîvanên fermî nêzdibû, cidî, pijiyayî û bi pîvan bû, ev yek jî dibû sedema ku heval bi rêz nêzî wî bibin. Hevalê Hebûn tiştek nizanîbane, misoger heyanî lêgerîn nekiribane û fêmnekiribane, nedigot, di tiştên digot de xwe dida qenaet kirin û weha ji derdora xwe re digot. Wekîdîtir jî milê wî yê leşkerî û çalak gelekî bal dikişand. Bi dijmin re ketibû nava pevçûnê de, kesayetekî dilawer, wêrek û çalak bû.
Hevalê Hebûn sala 1993 an diçe saha Rêbertiyê. Bi perwerdeya ku di vê herêmê de dibîne, hêz li ser hêza xwe zêde dike û berpirsyariyên mezin digire ser milê xwe. Piştî ku perwerdê dibîne, carekî dîtir diçe xebatên siyasî li İstenbulê dide meşandin.
Piştî ku demekê li İstenbulê xebat dide meşandin, sala 1994 an ji milê dijmin ve dîl tê girtin. Bi roxmî ku wî bi hemû şêweyên işkencê re derbas dikin, heyanî dawiyê nûnertiya berxwedaniya PKK ê dike. Yek gotinê bi lêvnake û dibin wê işkencê de şehîd dikeve. Ji bo em xwedî li berxwedaniya wî derbikevin emê heyanî dawiyê rêka wî bişopînin.
Hevalê wî yê têkoşîne
