NIRXANDIN – Azadiya Jinê Azadiya Cîhanê Ye – 2

We­zîfeya jinên Rêber ne hindike. Erkên wan bi xweperestiyên sivik re tevlîhev ne­kin. Dibe ku we demê berê de kêmasî kiri­be, herwiha zayendîtiya we şaş hatibe bika­r­a­nîn, hûn bixwe jî, şaş hatibin bikaranîn , di­be ku tecawiz jî li we hatibe kirin. Lê we ni­ha derfetên azadiyê bidest xistiye. Raman, dil, zayendî, ya we ye, bi dilê xwe biryara va­na dayîn, mafê we ye. Ne ji bo kêfa hin­dek din dixwaze, herwiha ji bo ferman dide, an­cax ji bo hûn dixwazin dibe. Di vir de jî, pî­van pîvanên welatperweriyê, azadiya ci­vak­bûna gel û girêdan bi daxwaziyên xwe yên azadiyê heye. Dîsa weke kes xwedî li heq û hiqûqa xwe derketine. Her têkiliyeke viya hîm bigre, hêja ye.

Hûn wekhevî û azadiyê dixwazin, lê hûn ji çawatiya wê re bersiveke bihêz nadin. Ji bo hûn bersiva vê bidin, divê hûn bigihêjin mi­lî­­taniyek bihêz a partiyê. Madem ku herî zê­de pêwîstiya we bi azadiyê heye, wê demê we­ke pêwîstiyek vê, divê hûn partîgeriyê di as­teke mînak de bikaribin temsîl bikin. Ti ali­yeke vê ya besît were girtin nîn e. Bi şê­we­yeke din û bi ti awayî dê pirsgirêkên we ça­reser ne be.

Ma hûn tekoşîna xwe ya azadiyê bi par­tî­ge­ri­yê re didin meşandin? Bi rastiya şer ve gi­rê­dayî hûn pêşketina tevgera xwe çêdikin? Di­vê hûn xwe di van mijaran tev de di lê­pir­sî­nekî re derbas bikin.

Baweriya min bi pêwîstiya pêşketin û kûr­bû­na tevgera azadiya jin heye. Em dinava par­tî de jî ciheke diyarîker didin vê. Ev mî­na şoreşek dinava şoreşekê deye. Bi taybet di wateya têkiliyên civakî de tehlîlkirina jin, mal­bat û mêr hem pir pêwîste, hem jî wek tê zanîn zêdetir pêwendiya xwe bi pêş­xis­ti­na şer re heye. Jiyaneke civakî ya ne hatiye da­hurandin dê nikaribe şer bi afirîne, rê li ber rêxistinê veke. Çawa nasnameya gelekî di pêşengiya partiya me de pêşdikeve, dîsa ca­ra yekeme ku kesayeteke milîtan pêş­di­keve, divê jineke azad jî çê bibe.

Me ev we­ke giştî ronahî kir; lê gav gav şîn kirina viya di pratîkêde, di nasnameya xwede hûn dê çê­bikin. Jixwe me ev bizêdehî daye nî­şan­dan. Êdî ji vir şûnde divê hûn temamkirina vê bi hewladana xwe ya cewherî, bi taybet bi dildariya xwe ya îdaya jiyana azad ve gav gav, bi xwe dayîna vexwarinê re, weke cin­sek li ser vê bingehê bi zêdahî dayîna bi­rê­xis­tin kirinê re, armanç û amûrên xwe yên riz­gariyê, ji xwe ev rêxistine-bi awayeke şidayî şopandinê re, hûn dê bikarin pirsa çawa were jiyankirinê bi bersivînin. Ji me ber­sivên hazir nexwazin. Bersiva hazir, ber­si­va we dikşîne koletiyê ye.

Heta ku hûn bi mejiyek azad ne hizirin û nîqaş nekin, îradeya azad heta dawiyê der­ne­xin holê, em dê nikaribin behsa çalakiyek bi tendûrist a jin bikin. Em dê rêzê ji tev­ge­rek jin a di bin fermandariya mêr deye, bi gi­ranî di bin hîmaye û hêza mêr de di meşe re, ne din û wateyê nedi nê. Mirov her timî bi pêlê kirina milê hinek din re bilind nab e. Bi­lind bûna xwe, bi ne xwe spartina mêran re, divê hûn bi keda xwe ya cewherî çêbi­kin. Divê mêr bi xwe spartina we mêran­ti­ye­ke erzan neke, herwiha hûn jî, divê xwe di rewşeke mîna rebenan ku pêwîstiya we bi wan heye û xwe bi wan dayîna pejirandinê de negrin.

Ev di heman demî de mijareke rû­metê ye. Mirov ne bixwe avêtina ber bex­tê hindek din re, bihêza xweya cewherî re bi­şeref e. Ji lewma divê weke îfadeya rê­xis­ti­nî ya cûr be cûr a tevgera jin konferansên xwe hebin.

Ez mirovê lewaz bi giştî nas dikim, ji ber ku ez bixwe jî lewazbûm. Ez baş dizanim ku ka bihêz bûn tê çi watey ê. Ez psîkolojiya jin jî, hindik nas dikim; ez bi naskirinê re sînor namînim, yek jî tehlîl dikim; bi vê re jî bi sînor namînim, bi jiyanê re li ser bingehên nû, azad tevlîbûnê jî dizanim bidim çêkirin. Min ev di kesayeta xwe de pêkanî. Ez ba­wer nakim ku rêyên cûdatir hen e.

Di bingeha şoreşa hezkirinê de girtina asta aza­diya giştî ya cins esas e. Diyarkirina pî­va­na azadiyê ya giştî ya cins cidiye. Ke­sa­ye­­tek ger vana tev berçavan re derbasneke tê­kilî avabike û bijî, zêde binirx nîne, be­ro­va­jiyê vê seqet e. Di sosyalîzmê de jî yek ji se­demên herî girîng ên wendakirinê ev e. Ev piştre bandora xwe li ser malbatê û ci­va­kê kir. PKK hewl dide wê çareser bike. Di­vê em jinê weke hêzeke asta azadiya civakê pêşdixe binirxînin. Jin hêza temsîlkirina as­ta azadiyê û pîvanên wê yên sexlem e. Di vê mijarê de divê alî hev destek bikin, teşwîq bikin. Ez we destek dikim û ji we re zemîn di­dim.

Ez bi destekek awarte hewl didim ku kad­royên azadiyê derbixîm hol ê. Divê hûn jî, vê cidî bigrin. Ji ber ku nêzîkatiya gelek ji we ger bi kûranî were hûrkolînkirin, di ras­tiyê de dê were dîtin ku hûn di rewşa ke­çi­kên ku ji mal revîne dene. Civak jî, we wi­san dibîne. Niyeta we çi be bila bibe, riya bû­hurandina vê di pêşxistina şoreşa azadiyê re derbas dibe.

Li ser vê bingehê bihêzbûna jin, garantiya herî bingehîn a destpêbûna azadiya civa­kê­ye û pêşketina asta azadiyê ye. Jinek anîna as­ta pêşengiya azadiyê kirin, bi qasî ku xala he­rî bingehîn a asta azadiya cinsê jin e, ve­go­tina azadiya asta civakêye jî. Yanî şer jî, ji bo vê tê dayîn; encamên vê jî herkes di­ka­re têbigihije û dikare vê çerçevê di kesayeta xwe­de bide rûnişkandin. Ma ji xeynî vê çi dika­re we têr bike? We hîn rast û dirûst ke­sa­yeta xwe nasnekiriye û ne di ferqa rêya di­çe jiyanê dene. Tişta ji were pêwîst nav­gî­ne­ke azad, hizrandineke mezin û pêkanîna hil­bijêrek azad e. Em girîngiyeke mezin di­din vê. Em dê ji vê gavê şûnde jî, van hewl­da­nên xwe kur bikin. Ez bawerim ku hûn jî, di ferqa vê dene, di vê bingehê de jî pêş­di­ke­vin; hûn dibin çavkaniya herî sexlem û hê­za pêşeng a vî şerî. Dema li ser pira siratê ya jiyanê de di meşin, rewşa we gelek fikar di­de çêkirin. Di mijara rastiya we de dilê mi­rov zêde berxwedêrî û rê nabîne.

Kesayet pir baş bin jî, nikarin li berxwe bidin. Hel­bet hûnera me ya tekoşînê hûnera bi bê der­fe­tiyanre mijulbûne. Ji ber ku hûn pir durî vê ne, ji lewma dê her tişt ji bo we zehmet bê. Em dixwazin we bikşînin dunyaya aza­diyê; lê hûn dişibin çukên bê bask, ketin hema hema ji were bûye wekî çarenûsek. Em hewl didin ku pêşiya vê bigrin, hûn ji vê re jî hêz naynin. Xeyala firînê cûdaye, firîn bix­we cûda ye. Ya we tenê xeyalkirine, xe­yal­­kirina azadiyê ye. Ji bo pêkanîna wê bas­kên we nîne, enerjiya we têrê nake. Wê de­mê dê çi bibe? Me we pir hişyar kir. Tişta tenê min kir, qet nebe dibin berpirsyariya xwe­de vekirî hiştina navgîna azadiyê, fer­send nedayîna ketineke nebaş û tunebûna ji­ya­nê ye. Lê ev jî, bi serê xwe bes nak e. Me çi­qasî bi azweriyên mezin jiyan kir, me çi­qas îdealîze kir, çiqasî bi ser firîna aza­di­yêde çûn, me çiqasî hewl da bidin firandin.

Ev jî, xeyaleke, lê xeyaleke keda xwe mezin e. Bi we keçan re diyaloga azadiyê gelek ha­te çêkirin û me we bir heta pêkanîna der­ketinên mezin jî. Evîn ev bû, îrade ev bû, dildariya azadiyê ev bû. Helbet dijmin we di her aliyek de dorpêçkiriye û zincîr li gozeka lin­gê we xistiye. Ez bawerim ku hûn hîna jî, ne­ketine ferqa van tiştên me kirine de. Hûn hin­dik ferq dikin, ancax di vê mijarê de hin­dek tengavî dijîn, di tirsin. Wisan dihe­si­bî­nin ku hûn dê bikaribin bijîn, azad bibin û hez­bikin. Helbet ev ji şkestina xeyalan wê­detir encam nade. Çima? Ji ber ku firîna aza­diyê ne hêsan e. Bi van baskên sexte fi­rîn, bi şêwazên kesayeteke sextere meş hel­bet ne gengaz e. Me dixwest keçên mîna we ku yên keçên malan û malbatan bikşînin vir. Lê dîsa jî me got; ger dê jin hebe bila ya he­rî baş wisan be. Me bawer kir ku dê ya herî baş wisan be. Ancax bi vî şêwazî, bi jin re bi awayeke tendûrist meş were çêbibe. Tiş­tên din tev ji min re kirêt hat, mirov ji wê şerm dik e.

Me pir hewlda ji bo tevahî hevalan, tevahî keçan bi awayeke pir xweşîk deynin holê, bi xweşîkahî bikşînin jiyanê, werin xalekî ku hezbikin û werin hezkirin. Ger dê were ji­yan­kirin, em dixwazin maneyekî wêdeynin ho­­lê. Ev jî tê wa­te­ya ji ji­ya­nê re rêz­da­­yîn. Me got bifi­­rin ezma­nan’.Evjî tiş­te­­­­­ke muh­­te­şe­­­me. Firîn Me­­­lek bûn e. Tiş­­teke xwe­şe, lê di we­de bask nîn e. Xeyalê we me­zine,lê bi

xwe­ bes na­kin. Ya din jî pir li jêrêye, ji min re ti car balkêş nehat û min tim şermezar kir. Em wi­sanin, êdî me nasbikin û li gor vê hûn dê he­ta kuderê bimeşin biryara wê bi­din?

Rê­bertî navê pêşketinek wihaye. Mînak, şer­vanek jin ya azad neçare ku bizane ev tê çi wate yê. Di rewşek berovajî de divê nê­zî­kê min ne be. Dê çawa hê­za rama­nek bal­kêş, hêza î­ra­dê û hêza xwe­şîk bûnê bibe?

Heta ku hûn xwe ji serî he­ta neynoka lin­gê xwe nû ne­kin, nêzî min nebin. Ev ji bo mêr jî, derbas di­be. Rêbertî ev e. Ger hêza we hebe, hûn bi xêr hatin, heta dawiyê ez biwere me; lê ger hê­za we nebe, li gorî hêza xwe cî diyar­bi­kin. Heta ku di şer de serkeftin, di jiyanê de aza­dî were girtin dê ev tekoşîn bidom e.

Di vê bingehê de hilbijêrk û biryar heta da­wi­yê pêşdikev e. Hûn di rêyeke wisa dene ku wêrekiya we ya mezin, fedekariya we û hewl­danên we nahêle êdî ev pêşketin ji des­tê we were dizîn. Wekî ku bihêsanî hatina van rojan neçêbûye, ji nêzîkatiyeke teng û bê asore jî, ti car destûr nayê dîtin. Belku di dî­ro­kê de em şervanên azadiyêne ku bi ney­nok qut dikin û her wiha bi derzî dikolinin. Di vê alîde çiqas hest û ramanên we yên xi­ra­bûne, tunebûne û neçêbûne hebe ango kê­ma­hiya we hebe, bilez derbas bikin. Dema di vê mijarê de ketina rê çêbibe û girêdan bi ar­manc ve çêbibe, hûn biserê xwe jî bin, ras­tiya Rêbertî îspat kiriye ku keseke bi serê xwe jî be dikare bigihije serkeftin ê.

Em tengav bûn, lê me ji prensîban tawîz ne da. Em dizanin ku pirsgirêkên me yên giran he­n e. Lê me qet dest ji helwesta xweya rast ber­neda. Em dinava nêzîkatiyek hêjayî mi­ro­vên xwe, jinên xwe, keçên xwe, hevserên xwe­de bûn. Hûn îro dibînin ku li kuderêbin bila bibin, ew mêrên we yên ku hûn pir jê hez dikin, hevserên we, dostên we, heta gi­rê­danên we yên ku hûn herî zêde jê hez­dikin jî pir zêde tiştek nadin we. Belku di­na­va herî demekî kurtde hûn zirarê ji van tê­ki­liyan dibînin.

Têkiliyên ku azad nebûyî, çiqasî têkiliyên mezin jî, bin, ti wateyek venabêje. Têkiliyên dê-bav, dê-zarok, jin-mêr û dostane ên na­s­pê­rin azadiyê û şerê azadiyê ne ti tişte ango va­la ye. Îro di têkiliyên van sazî û avahiyan de tengezarî, qeyran û bêaramî wek aşûtê me­zin dibe. Di civaka me de ti kes ji ocaxa mal­batê, ji têkiliyên dinavbera xwede razî nîn e. Herî zêde hûn dinava jiyaneke biêş den e. Ger ew tiştên hûn dijîn, ez rojek jî, bi­jîm, ez dê biteqim.

Ez ji bo vê û her wiha ji bo ez ne teqim li virim. Ez bi jina bi­hêz­bû­yî gûrurê dibînim. Lê hatiye dîtin ku mê­rên di refên me de, ji jina bihêz direvin, heta li pêşiya vê jinê astengî didin çêkirin. Em bi­xwe vê rast nabînin. Jina bihêz bûyî, rû­me­ta me ye. Bi jina bihêz bûyî re jiyîn bi nir­xe. Jina bihêz bûyî jiyane. Jina lewaz, ji­na pêvek ji bo nirxên me yên moral tah­lu­ke­ye, lewaz dike. Mêrê ku vê ferz dike, hem di wateya çînî de hem jî di aliyê nirxên mo­ral de tê wateya ferzkirina jiyaneke tahluke.

Ji lewma ger hûn bi prensîp bin, bi zanistiya ku jina bihêz di hemû qadan de temînata a­zadî û wekheviyê ye, ev hêjayî jiyankirinê dî­tin, heta bi tekoşînê re kirina yek û wî w­e­kî dewlemendiyek dayîna nîşandan jî, divê we­ke wezîfe were hizirandin. Heta niha tim ji dervede li hêzê nêrandin, dema hêzeke rê­ve­­beriyê tê dayîn li ser wê razan, bi vî hema he­ma xwe bazarkirin hatiye jiyankirin. Em vê weke bêrêziyeke mezin dinirxînin; em di­din diyarkirin ku ev pir zêde mafê ji­yan­ki­ri­nê dê nebîne, heta rewşekî berovajiyê ma­fê jiyaneke azad û xweser a tê xwastine.

Wê bidome…..