Rêber Apo –
Di demeke dirêj de şerê di bin serokatiya partiye de dimeşe niha di sala 93’ yan de xwe hazir dike bi gaveke mezin careke din xwe li hember dijmin rake û hûn heta niha dîsa di demeke direj de, “Ev çi şere, dijmin kiye, partî çiye, heta niha çi bi serket, çi bi bin ket” hûn baş dızanin. Karê dijmin her roj li ber çavên we çi dike jî karê partiyê her roj çi dike; hûn vana jî baş dizanin.
Em di vê salê de tiştên dîxwazin çê bikin, bedelî heta niha tiştê me çêkiriye, ji hemu bêhtir be. Gelek dostên me ji me re nameyan dişînin û pir pirsan dipirsin, li ser hevalan, li ser şaşitiyên wana pir tiştan dibêjin. Bi rastî zirara me bi destê xwe daye xwe ji ya dijmin bêhtire. Tiştê hûn şikayet dikin em sed carî bêhtir şîkayet dikin. Lakîn mirov ji bîr neke ku hûn û zarokên we bi rastî ji mesele yê dûrin. Heta em van însana çêdikin, wekê tu zarokekî nûh rake ser lingan û bi meşandin bide. Hûn bi xwe jî wihane. Mirov heta çend pirsa dide we, bi salan zeman dixwaze. Ku xwîn nehatiba rijandin, we wiqas îşkence nedî tibaya wê tev di xewde bimanaya. A muhim, di virde mirov di kêmasiyê xwe de hevdû teng neke, li pêşiya hev nebe bend, mirov çareye ji hevre deyne. Ên bi navê partiyê kar dikin, ên weke we dostaniyê dikin çi ji dest tê der, wê di cihde bike. Ne ku em partiyê bi we bidin naskirin , partiya me bêhtir li cem we çêbû. Gavên me di destpêkê de avêtiye me li Hilwanê, li Surûcê, li Qiziltepeyê avêt, li Amadê avêt. Ên bêhtir partiye nas dikin hûnin. Û yên bêhtir xizmet kirine dîsa hûnin. Lakîn ji ’80’yî û şûnde hûn hebekî dûrman. Wexta me giranî da ser aliyê Botanê, hûn heta ’90’î pir peş de neçûn. Me nedixwest em we pir biêşînin jî. Lakîn hûn niha dizanin ku li hemû aliye welat, serkevtin heye, serhildan heye, gerilla heye. Roj bi roj mezin dibe. Em li cem we dinêrin, ew cihê berê ku xebat ji hemû aliyan peşdetir bû, yê partî çêkirîbû, maye li paşiya tevan. Pir sebebên wê hene. Sebebek jê jî dijmin bêhtir zora xwe da ser vir, lîskên xwe li vir meşandin û rev çêkir. Yeke din jî, yên bi navê partiyê hatine nikarîbûn partî xurt bimeşandana. Bi jiyana erzan, bi jiyana rehet girtin, darbe li ser dar beyê xwarin û ji bo vê moralê we jî hate şikandin bi xebatê jî eyalete xwe ne gihande hev. Lakîn mirov careke din li ser xwe bisekine, dîsa Mîrov dikare bibîne ku yê behtir li pêşkeve dîsa hûnin, cem we ye. Xayinên vir ne pirin, ayinên li cem wene weke yên li hêla Botanê’ne, ti quweta wana pir tuneye. Li dora wana her yek an çend şexs hene, yan tunene. Yanî bêhtirî hemû cihan mirov dikare vana hilîne. Gelê vir bêhtirî aliyêndin doste. Li ser vana mirov dikare xwe zû bicivîne. Wiha mirov çend mehan durust karê xwe bike, vira ji mirovre dibe dîsa weke bere, li pêşiya herderê.
Yeke din, hûn dizanin ku mirov ji kar, ji şer bireve, îflah nabe. Di vê demê de biryareke me heye, yan her cih wê di şerkeve, di şerde bi serkeve, yan dijmin nahêle, yan em nahêlin. Weke berê jiyan ne mumkune. Bila kes xwe nexapîne. “Ez dibêjim tev li şoreşe nabim, bila dijmin nêzîkî min nebe, partî nêzîkî min nebe” ev ne raste. Divê demê de yek nikare bêje ez li ortême, ez ne xizmeta dijimin dikim, ne xizmetê ji partiyêre dikim. Na. Yên wiha dibêjin xizmeta dijmin dikin û behtir jî. Di vir de herkes li menfeata xwe binêrin bê bi dijminreye, yan bi partiyêreye. Xisûsiyeten li hêla Ruhayê (Urfayê) hebekî ji şer dûrin, herkes li menfeata xwe ya malbatê dinêre, li yê şexsî dinêre. Ev ne nêrîneke raste. Êv wiha bidomînin dibin hedef û hinek axe hene, em baş dizanin ku serokên wana xwe baş bi dijminre giredidin. Gundekî ji şoreşê, ji me dûr dixin, du gunda dûr dixin, muqabilî vê menfeatê digrin. Niha vana hedefin, wê îsal yên weha tasfiye bibin. Ji bo vê em dibejin ku bila vana rojek beriya rojeke xwe ji dijmin dûrxin. Ên bi dijminre girêdayî ku dewam bikin, wê îsal ew tev werin kuştin. biryara me wha heye. Ên durust xwe di wextê de efûkirin bidin, bibêjin em ji dijmin dûrketine, em nêzîkî wana nabin. Vê baş bizanibin, ew kesên heta niha di rêka xerabde ku dixwazin bimînin lazime bivî awahî hereket bikin. Û yên heta niha feqîr, ên ji dewletê dûr, lê razayî; bila ewna jî di demeke kin de xwe rakin. Ku nekin wê dibin lingan de herin.
Di hemû aliyên welat de şer germe, yanî ne mumkune malbatek, şexsek ji vî şerî dûr di welat de bimîne. Di şerê ’93’yan de ji bo vê ez dibêjim ku bi aqilbin, di cih de yekitiya xwe, tevlêbûna xwe li gora quweta xwe çêbikin. A bi xûrtî bi navê serokê em ji we dixwazin eve. Çiqas kemasiyên hevalan hebin jî, kêmasiyên gerilla hebenjî dîsa li ser kêmasiyên wana bisekinin, lakîn alîkariye heta dawiye bikin. Her malbatek (ailek) lazime şer vanekî bide. Ji her malbatekê gerillayek derkeve. Û her yek ji we bi mîlîsekbe, di gund de, di mehellê de her malbatek yekî ji xwe bike mîlîs, yanî parastina mehellê, parastina gund de yekî xwe têkêyê. Ev karê we yê welatpareziyêye. Û xwe di nava serhildanakin. Karê serhildanan liku bû xwe tevlêbikin. Mirov di serhildane de pêşde dihere. Netirsin, dema tirsê çû. Niha em dixwazin ji aliye xwe ve jî çend xeberan bişînin û bêhtir li ser xwe. Niha belkî hûn dipirsin Serok kê, çi dike, ji bo me çi karî dike, quweta xwe çiye?
Quweta meya mezin şexsê meye, mejiyê meye, karê meye. Di destpêkê de hûn baş dizanin ku tiştekî me tunabû. Bi salan hûn yek nezîkî me jî nedibûn. Ne qurûşek pere, ne yek sîlah hebû. Me xwe bi şuxulandin da, berya tevan em li ser mejiye xwe sekinîn, em tenêbûn, û niha hûn dizanin ku ne ji dunyayê be, dewleta Tirkî niha miriye. Ev dewlet niha li hember me şeitiye, lakîn hinek ve dewletê digirin. Em bawer dikin îsal evên digrin jî wê dest jê berabidin, kes nikare wekê berê vê dewletê bijîne. Ez dixwazim vê bêjim. Ku yanî yek şexs li jiyana xwe hişyar bûniyê bike, li ser xwe bisekine, li hember wî dewletek jî hebe, dikare vê devletê bişeitîne. Eger bi tevayî neşeite, hinek sebep hene, weke sebebên derve. Me bingeha dijmin avêt.
Ez ji bo çi vî tiştî dibejim? Hûn tev ji min bêhtir dikarin karê xwe bikin. Hûn xortin, ne vestiyane, di hundurê welatdene. Lê tiştek heye, we jiyana xwe durust çênekiriye. Niha ez di vê nuqteye de tiştekî din bêjim: Hûn dibêjin “Em muslumanin.” Muslumantî çiyê? Li destpêka Îslamiyetê binêrin, roj û şev şere, li dijî kafiran, li dijî zulme şere. Niha li xwe binêrin. Di welatê me de, li ser mafên mirovan dijmin çi dike? Ji dijminê zemanê Îslamiyetê hezar caran bêhtir dijminatiyê nake? Dike. Welat li paşya dûnye nehiştiye? Hiştiye. Em li paşya dûnyê nehiştine? Hiştine. Zimanê me ranekiriye? Rakiriye. Hûn niha nikarin nave xwe bibêjin. Ma di dûnyayê de tu kes weke me wiha maye? Nemaye. Yekî wiha be, di vî halî de be, ma disekine? Dizek têkeve mala we dest bi ser aileya we de, dest bi ser jin û keçên we de, hûnê çi bikin û roj û şev! Welat jî maleke, mala milleteki ye; ku dijminek bê hudût têkeviyê, her roj destê xwe biavêje aliyekî, her roj bipelixîne, xera bike ku mirov li hember ranebe, namûs dimîne, Îslamiyet vî tiştî qebûl dike? Ne hûn dibejin “Em bi namûsin, em muslumanin.” Li tarîxa muslumantiyê binerin, qey yekî welate xwe wiha, mala xwe wiha heye? Û wiha qebûl bike razî heye? Yekî wiha ne mumkune bi musluman be û însane kî bi namûsbe? Niha hûn dipirsin, “Filankes çima wiqas kar dike, rabûye.” Meseleya namûsêye, ez herdem vê dibêjim. Yanî ne mumkune yekî bêje hebekî nefsa min heye, ez însanim û bisekine. Niha hûnê jî sibe, pêşde van tişta bizanibin. Di vî welatî de tu bêje ez xwdî malim, canim, namûsim, tu nikare bisekine. Lazime sedî sed di şer de cihekî te jî hebe. Tu neke tu nikare bêje ez muslumanim, ez însanim û namûsa min heye, ez xwedî mal û mulkim. Na! Ez vana ji bo çi dibêjim? Ji bo kû em hinek însanên wiha cihê xwe germ, îlla tim dixwazin şer bikin. Mesele ne eve. Ku mirov dixwaze qendi serê derziyê namûsê di xwe de bihêle û mirov dixwe de însaniyetiyê bihêle, lazime mirov vê xebatê bike. Ez nedêhnbûm. Me got em hebekî bi însanbin, bi namûs bimînin, ji bo vê me evgas ev xebat, ev şer bi tenê serê xwe heta vira anî. Ev ne ji bo min tenê, ji bo we tevan tê xwestin û hûn nikarin bejin tu dike ez nikarim bikim. Na. meseleya namûsê, meseleya welatê teye, ne ya mine, meseleya azadiyêya te ye, ne ya mine. Yekî wiha bêje, emê jê re bêjin tu li ku yê, tu li vî welatî çi dikê, tu li nava vî gelî çi dike? Dijminê te kiye, dostê te kiye? Mirov van pirsan jê bike. Ku bersivê nede, ew nikare bêje ezê bimînim.
Ji bo vê ez ji bo we tevan dibêjim ku yekî dixwaze sibe li welat bimîne û li vir jî dibêje ez bi namûs heme, lazime van pirsan rast bersivê bide. Niha em ne dêhnîn, em bi aqilê bi aqilane, me li ser vê evqas tişt çêkirin. Ez naxwazim kesî ji we ne erzan cesaretê bidimê, ne jî erzan bitirsînim. Heqîqeta mîrov, bingeha cesaretêye, bingeha tirsêye. Mîrov çi biparêze, çi bi ya xwe ke, çi ji xwe dûrke? Bi kêre be, bi çi awahî pêre be? Ev pirsên esasîne. Ku mirov bersivê nede nikare jiyana xwe bidomîne. Dîsa ez dibejim ku ez tenêbûm, alem tev li pêşiya min sekinîbû. Ma ez rojekê reviyam, rojeke min got ez pê nikarim, min xwe bada, min got dijmin wiqas meznine, ez tenême? Na. İnsanek ku bêje ez durustim, bi namusim wê wiha bike. Ê we wiqas îmkan di dest we de heye. Berê tunebû niha heye. Hûn ne westiya ne jî. De haydê bifikirin. Mala we jî heye, zaroken we jî hene, merivên we hene, gundiyên we hene. De haydê bi wanare biaxivin. Çi hatiye serê we? Biçi awahî hatiye serê we û em çi bikin? Ku hûn wiha nekin, hûn nikarin bêjin em di insaniyetê dene, hebek namûsa me jî heye. Na. Hûn baş dizanin ku namûs ne meseleya pîrekêye. Bibêjin di welatê me de çi maye? Hemû direvin derve. Niha yên welate xwe wiha bi razîbûniya xwe vala kiriye, di dunyayêde jime bêhtir tuneye. Bele, lîskên dijmin hene, lê ji bo jiyaneke wiha pir sivik ku mirov wiha welatê xwe, însanen xwe wiha terk bike, bi rastî pir ketiye. Niha ji we ye ku hûn herin Tirkî, herin Ewrûpa, Sûûdî, her tişt têde heye. Halbûkî welatê we hezar caran ji wan deran baştire û ji wana firehtire. Ev karê ku hûn ji bo wana dikin eger hûn ji bo xwe bikin, hûn dikarin heyşt buhuştan li cem xwe çêbikin. Lê adete dijmin jî hûn xapandine, birevin, bireve. Yek jî di vê rêkê de nabe insan. Di rêka revê de mirov nikare bi namûsbe. Çiqwas millet bê kare? Viqas herî hebe, viqas av hebe, dibin erdê de, di ser ruyê erdê de wiqas zegînî hebe û tu feqîr û bê çarebe, çima? Tu li ser qedera xwe ne hakîme, tim destê xelkê li ser teye, ji bo vêye. Hûn hemû kar dixwazin, jiyaneke baş dixwazin, le biçı avahi bı dest mirov keve? Dema vaya ji we tê xwestin hûn dibin weke ker û kor û lalan. Tim dibêjin bila yek bide mê. We liku bide we? Çaven mirovan derdixin. Te dikin xizmetkarê karê tewra xerab.
Ji bo vê hebekî li ser xwe bisekinin. Ê min ez viqas salin birastî liser xwe disekinim. Dibêjim xwe biçi awahî ji xizmete dijmin derxim, xwe biçi awahî li hember dijmin bı bombekim, xwe bipeqînim. Roj bi roj karê min eve. Ne eybe. Yanî dijmin dema her tişt anî serê te, têjî bifikire, li hember dijminê xwe tiştekî bike. Yarast eve.
Niha di vê hefteyede min dîsa bi serê xwe hareket kir, ma ez mirim? Ez dîsa bı serketim. Me bi milyonan însanên Kurd kirin yek. Dijminê me yê hezar salî kesî pê nikarîbû, li hember me nikare nefese bikişine. Ku, alem ne li paşê be nikare li hember me rojekê bisekine. Yanî yek însan xwe durust di cih de çêbike, bı ser dijminê xwe de bere, dunya were pê nikare. Ez ji bo ve dibêjim hûn tev dikarin cesaret bikin û hûn dikarin gavên baş biavêjin
Em dixwazin çend peyvan jî li ser ewên di welat de xwedî lê deng bikin.
Birastî şerê me di destpêkêde li Hilwan’ê, li Sêverek’ê gav avêt. Em bi ser Celal Bûcak de çûn, bi şer Sulêymanan de çûn, me şerê çekdarî îlan kir, em naxwazin bi vanare weke berê şer bikin. Em dostaniyê dixwazin. Hinek aşîretên wiha, malbatên wiha dixwazin ji mere xeberan bişînin, bêjin werin em dostaniyê çêbikin. Ji bo vê ez di vê axaftine de dibêjim ku ji vê şûnde dest ji dijmin berdın û bıxwazin bimere dostaniye çebikin, em dostin, qet zirarê nadin we. Lakîn di virde ku hûn xizmeta dijmin bikin, darbeyê limexin, birastî emên wihaa nahêlin. Ez vê ji were dibêjim. Dîsa, pir eşîret hene, hinek çetene (korucu), hinek bi navê hizbûllah sexte, bi Hizbûllah rene, belê ev tev di destê dijmin dene. Ku vana xwe jê dûrxin, emê dostaniye bi wana re çêbikin. Evê bi navê dîn dibêjin “Em Hizbûllahin” ji wana bawer nekin, Hizbullaha bi xwedê re, bi İslamiyetêre emin. Evên din tav sextene. Belki bi pereyan, bi tiştên din we dixapînin, jê durkevin. Li aliyê Qerecedaxê malbat û gundên wiha hene, bila jê dûrkevın. Muslumantiya baş, em temsîl dikin. Benê vana di destê Turkeş de ye, tev faşîstin, Kemalîstin.
Dîsa gelek aşîret wekî din hene. Li Wêranşehirê, li hêla Qiziltepe hene, vana bêhtir alîkarên mene. Ne hêlekê bi dijmin re, hêlekê bi me re, xwe ji dijmin dûrxin, heta dawiyê bi merebin.
Û hinek eşîretên wekî din hene, bi rastî belki hinek ji wana pir xayinbin, heta dawiyê bi dijmînrebin, lê piraniya wana jî dixwazin bi dostbin. Em ji bo wana jî bang dikin; ên dixwazin ji vê şûnde xizmeta dijmin nekin, hedî bi hêdî bi hevalanrebin. Xwe îspat bikin ku zirarê nadin, em wana naêşinın. Eger dewam bikin, bi dijmin re bi ser mede werin, wê îmha bibin, kesî wiha nikare bimîne. Jivê şûnde vê şaşitiyê, vê xiyanetê dewam nekin.
Wekî din jî pir şexs hene, heta niha zirar dane me, bila vê zirarê de wam nekin. Ên dixwazin xwe durust bi hêlin, ji partiyên burjûwaziyê dûrke vin, ji partıya Demirel, ji ya Înönü ji ya Özal, ji ya Erbakan bila dûrkevin. Eger hûn partiyê dixwazin, partiya em dostaniyê je re dikin heye. Em di bêjin bi dostbin, alîkariyê bikin û ji van partiyên li ser me dijminatîyê dikin dûrkevin. Kî pêre, jê dûrkeve em zirarê nedinê, ku jê durnekevin, cezayê wana jî mirine. Vê jî ji bîr nekin. Herkes li gorî quweta xwe alîkariyê bidin. Ên zengîn pir bidin, ên feqîr zarokên xwe hebin bila yekî bişînin nava gerîlla. Yek bibe mîlîs. Ev tev karin.
Hemû gelê me yê welatparêz; Niha divê salêde bi rastî wê tiştên mezin çêbibin. Haziriya me tame. Netirsin, parti li hember dijmin nakeve. Me cihê xwe mezin girtiye. Li Başûr em ji be rê bêhtir xurtin. Li Rojhilat em xurtin. Li Ewrûpa em xurtin. Yanî dijmin yek caran dibêje “Me teng kiriye”, ne raste. Me alem ji berê bêhtir vakiriye û me hemû çiyayên welat girtine. Cihekî em negihiştinê nemaye. Ne weke berêye. Ne weke zemanê Şex Seîd û Seyid Riza û Berzaniye. Na. Serokîya em dikin deqqe bi deqqe li hember dijmine û tim bi ser dikeve. Dijmin dixwaze bi şerê wiha bi ruhê mîrov bileyize, wihe nêrîna mîrov bi guherîne, pê baweriyê nekin. Belê, dîsa şehîd dibin, belkî bi hezaran dibin, lakîn a bi serkeve dîsa partiye. Hazirî û planen me çêkirine ji serkevtinê behtir tiştekî qebûl nake.
Em dikarin bibêjin ku di sala ’93’an da tiştên heta niha bûye emê bedelî van salan tevan di vê salê de bikin. Hûn yek bi yek dixwazin ji mere mektûban bişînin. Li hember vana tevan ez bersiveke wiha tenê didim. Di demeke dirêj de em ji hev dûr man, lakîn dûr bunun bi şeklî bû. Hûn dizanin ku nêzîk bûna mezin me ji were çêkir. We teva di welat de xwe ji bir kir, me hûn rakirin, navê we me bilind kir. Navê welat û gel me bi alemê îspat kirin da. Ji we bêhtir niha em nêzîkî wene. Însanekî welatparêz wiha dike. Ji vê şunde hûn jî wiha bikin. Xwe bêhtir nêzîkî partiyê bikin, nezîkî Serokiyatê bikin. Dîn jî vêna dixwaze. Ewên dibêjin “Em muslumanin” bila bi rastî li ser xwe bisekinin. Sedî sed muslumantiya rast karê PKK’êye. Gelek melle hene û dixwazin xizmetê bikin. Bila heta dawiyê bikin. Rêka dîni e îslamê eve. Rêka însani yekê jî eve. Gelek însanen me hene, nizanin kar bikin. Rê tunebû, îmkan tunebûn, niha me tev vekirine. Li yaqê bibin. Ji we ku dijmin bi ser me de hat em reviyan. Na. We nêrî ku me berxwedana tewra mezin divê demê de kir. Em li derve bûn, tenê bûn, teng bûn, lakîn me dîsa ev karê mezin kir. Ku em gavêkê nêzîkî welat bûna, weke we di nava welat de bin, di nava gund û bajaran de bin, hûn baş dizanin kû şeş meh naqedin serkeftine. Di dunyayê de yê cihê xwe tewra teng, yê dijmin dunya lê tewra teng kiriye ez bi xwe bûm, lakîn di çiyayekî biçûk de tenê, bi salan me li hember dijminê xwe çikir? Niha hûn tev li welatin, her roj di nava hevdene. Eger hûn durust bin, peyayê soza xwe bin, hûn dikarin jimin bêhtir karê xwe bikin. Û em vê ji we dixwazin. Bila selametiya însan, li ser karê însan be. Silav û saxîbûn ji hev re, bila li ser karê serkeftinê be, karê ku xizmeta hemû milletekî bike be. Bila selametî li ser karê kû milletekî tev bi şeref û bi namûs dike hebe. Silav û kelam bila dîsa li ser vê bin.
Niha min pirsên rast gotine, ji were tiştên baş min kirine û ez ji we ji pirs û karê rast dixwazim. Di demekê nêzîk de emê bi hemû partiyê ve xwe bigihînin we. Ê karê xwe, xizmeta xwe kiriye li ser çavan ji wana re cih heye. Ên nekiriye lazime yan bireve, yan xwe di bin erdêxe. Veya jî bila ji bîr nekin. Ez vê ji wana re dibêjim. “Way me firsend nedît, way me îmkan nedît” nebêjin. Ez dibejim gotina wiha ji vê şûnde ne raste. Hûn herkes dikarin pir tiştan bikin. Em li ser vê dibêjin ku hûn jî di ’93’yan de gavên dîrokî (tarîxî) biavêjin, ji we çi te bikin, di dile xwe de duakê bikin, bi kevirekî, bi çoyekî karê xwe bikin. Û yê dibêje “Ez egîdîm” bi sîlahe xwe bila şerê xwe bike. Ku neke bila nesekine. Aîle bi aîle, gund bi gund, cîran bi cîran bi yekbin, bi ser vê salê de herin, vê salê bi ya xwe kin.
Em li ser vê rastiya partiyê, li ser xwîna şehîdan ji were serkevtinê dixwazin, û silav û hezkirinê dişînin.
7 Adar 1993
Serokatiya Partiyê
