BEHDÎNAN – Dûran Kalkan tevlîbûna herî mezin a pêngava ‘ji Rêber Apo re azadî, ji pirsgirêka Kurd re çareseriya siyasî’ ji aliyê gerîla ve hatiye kirin û got ku çalakiyên dawî hêviya hêzên şoreşger-demokratîk zêde kirine û dilê wan hênik kiriye.
Kalkan got, “Gerîla dîsa xala dawî ya sala 2023’yan danî. Çi got? Got wê her tişt ji min bê pirsîn û însîyatîfa vî karî di destê min de ye. Ji xwe heta niha me digot dijmin xitimiye û tev li hev bûne. Niha çareseriyeke nû dest pê dike, ew jî pêvajoya paqijkirina dagirkeran e. Pêvajoya rizgarkirina cihên dagirkirî ye. Çalakiya gerîla di asta paqijkirin û têk birinê de pêk hatiye” û gerîlayên HPG û YJA Starê pîroz kir.
Nirxandinên Endamê Komîteya Rêveber a PKK’ê Dûran Kalkan ê tevlî bernameya taybet a televîzyona Medya Haberê bû wiha ye:
Em sala 2023’yan bi dawî dikin. Me berê vê salê weke sala berxwedan û hêviyê pênase kiribû. Bi rastî jî salek bi têkoşînên mezin derbas bû. Li hemû eniyan berxwedanek topyekûn pêk hatin. Her wiha erdhej jî çêbû. Di meha duyemîn a salê de, di 6’ê Sibatê de. Di vê wateyê de salek ku êşa wê jî hebû. Di serî de ez sersala mîladî li Rêber Apo, li hemû hevrêyên me, gelê me û dostên me pîroz dikim. Di sala 2024’an de ji bo hemû kesên ji bo azadî û demokrasiyê têdikoşin re serkeftinê dixwazim.
Tevahiya salê me li ber xwe da û me şehîd dan. Ez di şexsê şehîdên me yên leheng Leyla û Axîn de hemû şehîdên sala 2023’yan yên qehreman bi rêzdarî, hezkirin û minetdarî bi bîr tînim.
Sala 2023’yan salek bi têkoşîna mezin derbas bû. Salek ku destkeftî û tecrûbeyên mezin hatin bidest xistin. Li ser vê bingehê em dikevin sala 2024’an. Em bawer û hêvî dikin; Sala 2024’an wê bibe sala têkoşîneke berfirehtir, mezintir û bi vegirtî. Têkoşîna azadî û demokrasiyê wê li her qadê û li her eniyê belav bibe, mezin bibe, kûr bibe û destkeftiyên mezintir bi dest bixe. Sala 2024’an wê bibe sala serkeftina şoreşê. Wê bibe sala serkeftina têkoşîna azadiyê. Di vî warî de sala 2023’yan mîraseke girîng dewrî sala nû dike. Em dikarin vê bi hêsanî bibêjin. Ev yek li hemû eniyan pêk tê. Di sala 2023’yan de weke gel, weke jin û ciwanan me bi rastî berxwedanek mezin pêk anî.
SALA 2023’YAN BÛ SALA ZELALBÛNÊ
Beriya her tiştî sala 2023’yan ji bo azadiya fîzîkî ya Rêber Apo bû sala têkoşîneke mezin. Li hemû eniyan bû saleke berxwedanê. Pêşketinên ku bi van berxwedanan re derket holê jî hêvî geşkirin û xurtkirin. Di encama têkoşîna sala 2023’yan de derket holê ku jiyana wekhev, azad û demokratîk pêkan e, dikare li her qadê pêş bikeve û li ser esasê jiyanek wiha bi qasî derfetên heyî dikare cîhanek nû biafirînin. Di vê wateyê de em sala 2023’yan weke sala zelalbûnê dibînin. Sala şênberkirinê bû. Kî dost e, kî dijmin e, kî rast e, kî şaş e, kî paşverû ye, kî pêşverû ye; ev zelal bûn. Bi awayekî vekirî hate dîtin ku bi têkoşînê dikarin destkeftiyên mezintir werin bi dest xistin. Tevahî reşbînî û bêhêvîtî hatin şikandin û ji holê hatin rakirin. Di şûna wê de hêvî, bawerî, îrade û îdiaya ku berxwedan û têkoşîn wê her tim destkeftiyên mezin biafirîne û serkeftinan bi xwe re bîne, zêdetir pêşket û xurtir bû. Bû sala îdîa, îrade û baweriya şoreşgerî. Saleke ku tê de hemû reşbînî û bêhêvîtî ji holê rabûye, saleke xwe ji nû ve komkirina ser hev, bidestxistina hêviyê, hişyarbûn, kûrbûna hişmendiya azadî û demokrasiyê û bi hêztir xwedî li têkoşînê derketin derxist holê. Vê yekê her kes ji aliyê xwe ve dinirxîne. Lê divê hêzên demokratîk ên şoreşger, gelê me û dostên me herî zêde binirxînin, jin û ciwan binirxînin. Ji ber ku tevahiya salê wan dagirtî jiya. Bi çalakî, hişmendî û kirinên xwe mohra xwe li salê dan. Ji ber vê yekê, yên ku encamên salê çêtir fêm dikin jî ew bi xwe ne. Yên ku dê nirxandina herî rast bikin ew in.
Em bawer dikin, nirxandinên herî xurt Rêber Apo dike. Bê guman ê salê baştir pênase bike ew e. Em vê di dilê xwe de, di hişê xwe de hîs dikin û fêm dikin. Lê jixwe pratîka li Îmraliyê tê zanîn, ji bo ku kes agahî negire astengî çêdikin. Ji bo hemû mirovahiyê, gelê me, her kesî ji van ramanên rast û kûr bêpar bihêlin, sîstema Îmraliyê, êşkence, tecrîd û qirkirinê pêk tînin. Lê em jî dikarin fêm bikin û hîs bikin. Em jî têdikoşin. Ji ber vê yekê, em dikarin wateyek bidin pratîk û jiyana xwe. Rêbertî nîşanî me da ku em çawa wate bidin û vê hêza me derxist holê. Eger em xwendekarên baş bin, wê demê em dikarin salê bi watedayînê pênase bikin û destkeftiyên wê bibînin. Ji bo sala nû jî em dikarin pêşbîniyên rast û têrker bikin.
BI PÊŞENGIYA BERXWEDANA ÎMRALIYÊ YA 2023’YAN SALA HÊVÎ Û BERXWEDANÊ
Em sala 2023’yan weke sala hêvî û berxwedanê ya bi pêşengiya berxwedana Îmraliyê pênase dikin. Ji bo hilweşandin û bidest xistina azadiya fîzîkî ya Rêber Apo li her qadê li dijî êşkence û tecrîda li Îmraliyê seknek heye û berxwedaneke mezin tê meşandin. Li çar parçeyên Kurdistanê û derveyî welat, gerîla, gel, jin, ciwan, dostên me, hemû hêzên welatparêz û demokratîk tevlî vê berxwedanê bûn. Lûtkeyê vê jî Pêngava Azadiyê ya Cîhanî ya 10’ê Cotmehê bû. Pêngav bi dirûşma ‘ji bo Abdullah Ocalan re azadî, ji pirsgirêka Kurd re çareseriya siyasî’ bû fînala vê berxwedanê. Em dikarin bibêjin ku, çalakiya herî watedar û girîng a sala 2023’yan Pêngava Azadiyê ya Cîhanî ya 10’ê Cotmehê ye. Em dikarin bibêjin pêngaveke ku mohra xwe li salê da. Çima? Ji ber ku biryardarî, yekîtî, îrade, îdîa hebû û her kes, her der digirt nava xwe.
Baweriya bi serkeftinê xurt e. Em ê bi vê pêngavê teqez encamê bigirin. Îdîa û biryardariya hemû gelê me yê welatparêz, jin û ciwanên ku çalakiyan bi rê ve dibin û hemû dostên me yên demokrat bi awayekî zelal tê dîtin. Di vê mijarê de lewazî û reşbîniyeke herî biçûk jî nîne. Her kes xwe bi vê pêngavê ve girêdaye û ji bo serkeftina wê hewl dide. Dibêjin, ‘Pergala êşkencê û tecrîdê ya Îmraliyê wê têk biçe û azadiya fîzîkî ya Rêber Apo misoger bibe.’ Ev du meh û nîv derbas bûn. Ev 2 meh û nîv in li her derê çalakî tên kirin, her roj tevlîbûnên nû pêk tên û daxuyanî tên dayîn. Di pêvajoya derbasbûyî de jî tevlîbûnek mezin çêbûn. Berxwedana greva birçîbûnê ya girtî û girtiyên şoreşger meha xwe ya yekem bi dawî kir. Di 27’ê Mijdarê de çalakiyên grevê destpêkirin, ev yek hêz û motîvasyon zêde kir. Mîna pêngavek nû bû, her kes li dora xwe civand. Li aliyê din meş û mîtîng li her derê dewam dikin. Çalakiyên girseyî yên ciwan û jinan qet ranewestiyan. Daxuyanî û tevlîbûn qet nesekinîn.
Her wiha di 10’ê Kanûnê de jî ji bo Rêbertî baştir were fêmkirin kampanyaya xwendinê hate lidar xistin. Ev bi rastî çalakiyeke pir girîng û bi wate bû. Çalakiyeke ku bi tevahî ji bo azadiya fîzîkî ya Rêber Apo hate kirin. Çalakiyeke ku li gorî rastiya Rêber Apo bû. Çima? Ji ber ku Rêber Apo tê wateya zanabûnê. Rêber Apo tê wateya zîhniyeta nû. Rêber Apo tê wateya jiyan û şêwaza nû ya jiyanê. Ji ber vê yekê Rêber Apo tê wateya hêza wateyê. Rêber Apo xwe weke hêza watedayînê pênase kir. Nêrînên xwe weke watedayînê pênase kir. Rêber Apo wate dayîna jiyanê, ji her tiştî bi qîmettir didît. Ew xwedî û afrînerê felsefeyek wiha ye.
Di Rêbertiyê de hişmendî û wate esas e. Ew naveke ku hemû deriyan vedike. Di têkoşîna azadiya fîzîkî ya Rêber Apo de, hewldana xwendina pirtûkên Rêber Apo, nîqaşkirina ramanên wî, xwe perwerdekirin û hişyarkirin, hewldana azadkirina zîhniyeta xwe, bi tevahî li gorî rastiya Rêber Apo ye. Ji ber vê çalakiyek di cih de ye û watedar bû. Yên ku vê çalakiyê organîze kirine rastiya Rêbertiyê bi awayekî zelal fêm kirine. Tenê dixwazim vê yekê bêjim, divê ev çalakiyên wiha dewam bikin. Divê roj û dema xwendina Rêber Apo berdewam be. Divê her kes li ku asê ma, zehmetî jiya û bê çare ma, Rêber Apo bixwîne, parêznameyan bixwîne û paradîgmaya nû lêkolîn bike. Wê demê dê çareseriya her pirsgirêkê li wir bibîne. Çareseriya rast di pirtûkên Rêber Apo de hene. Perspektîfa çareseriyê heye, rê û rêbaz hene. Lewma divê di asta seferberiyê de bê xwendin. Divê hemû gelê me bixwînin, bila hevrêyên me bixwînin. Bi taybetî jî ez bang li ciwanan dikim.
DIVÊ RÊBER APO HÊ BÊHTIR BÊ XWENDIN Û LÊKOLÎN KIRIN
Hevalan hefteya borî rexne kirin; çima li Tirkiyeyê qels ma, li Rojhilata Navîn qels ma. Bi maf bû. Di rastiyê de eger xapandineke bi vî rengî hebe, weke heval diyar kirî pir xeter e. Rêber Apo jî Kurd e, em jî Kurd in. Wê demê ti kes nikare bibêje hemû tiştên ku Rêber Apo dizane, em jî dizanin. Ev meyzandineke pir şaş e. Bi Tirkî hat weşandin, hat vegerandina Kurdî, me xwend, yên ku dibêjin me beriya her kesî zanî, me têra xwe fêm kirin, di rastiyê qet fêm nekirine. Rêber Apo dema ku carekê dest bi dersê kirî, wiha gotibû, ‘Rexneyên min herî zêde ji wan kesan e, yên ku dibêjin ev rexne ne ji bo min in.’ Em dikarin vê gotinê, wiha sererast bikin. Wê demê yên pir kêm Rêber Apo fêm dikin, ew in yên ku dihesibînin herî zêde wan Rêber Apo fêm kiriye. Divê her tim xwendin û lêkolînek hebe. Di vî warî de divê li ser esasê ramanên Rêber Apo, xwe pêş bixin. Hewcedarî kî pê hebe divê bêhtir bixwîne.
Hewcedariya jinan zêdetir heye. Ji ber ku hêza herî bingehîn a azadiyê jin e. Ji her kesî zêdetir hewcedariya wan bi azadiyê heye. Divê ciwan bêtir bixwînin. Bi rastî jî divê gelê kurd hîn zêdetir bixwîne û tiştên ku têdigihîje parve bike. Divê gelên Rojhilata Navîn zêdetir bixwînin. Gelê me yê Bakur û ciwan divê zêdetir bixwînin. Divê ew fêm bikin, bixwînin, bişopînin. Divê ev yek di asta seferberiyê de pêk were. Bi taybetî di asta seferberiyê de ez bang li ciwanan dikim ku Rêber Apo her tim bixwînin û ji kûr ve fêm bikin.
Li aliyê din jî divê em vê yekê bibînin. Yanî azadiya fîzîkî ya Rêber Apo ji bo me hemûyan pêwîst e. Ev çalakî ji bo azadiyê ye, yanî ji çalakiya azadiya fîzîkî ya Rêber Apo wêdetir, çalakiya azadkirina ruh, hest, raman û tevgerê ye. Çalakiya xwe perwerdekirin û xwe birêxistinkirinê ye. Li ser bingeha sosyolojiya civakî çalakiya xwe gihandina kesayeta azad e. Di vî warî de divê mirov vê yekê bibîne. Astengiyan datînin, qedexeyan derdixin. Hezar roj e ti agahî nîne. Her cure zext, êşkence û zilm tê kirin. Ew der bi rastî navenda rêvebirina qirkirinê ye. Qirkirina Kurdan li ser esasê sîstema Îmraliyê tê organîzekirin, birêvebirin û meşandin. Ev hemû ne tenê ji bo zexta li ser Rêber Apo ye. Ji ber hewcedariya me bi raman û nêrînên Rêber Apo heye, ewqas êrîş dikin.
A KU TÊ TECRÎDKIRIN RAMANÊN RÊBERTÎ NE: YANÎ HER KES E
Ya duyemîn jî, ev ji ber nebesiyên me ne. Eger em kêrî xwe hatibana, me rast fêm kiribana, têkoşînek serkeftî meşandiba mîna fîlozof gotî, her yek ji me mîna Apo baya, wê demê dê wateya êşkence, tecrîd û pêkanînên li Îmraliyê nebaya, wê tenê veguheriya tolhildaneke şexsî. Ji ber Rêber Apo gelê Kurd, jin û ciwanan hişyar kir û li dijî neheqî, îstîsmar û zilma vê pergalê rê li ber têkoşîna vekir, hewl didin tolê bigirin. Wateya van zextan tenê tolhildana wan îfade dike. Kêmasiyên me bi rastî dibe sedem ku ev zext dirêj bibin û girantir bibin. Wê demê kêmasî ya me ye. Bingeha xwe ji kêmasî û qelsiya me digire. Em xwe ji vê zemîna kêmasî û qelsî derxînin. Em Rêber Apo rasttir fêm bikin. Em hîn rasttir beşdar bibin û serkeftin bi dest bixin. Eger em di her qadê de, di qada têkoşîna îdeolojîk de, di propaganda, ajîtasyon, huner, wêje, perwerdehiya civakî, rêxistinkirin û rêvebirina civakê, şer, parastin, siyaset, dîplomasî, jiyana aborî û civakî de bibin xwedî seknek xurt wê demê dijmin dê gavek paşve bavêje û bibêje her kes bûye Apoyî… Parêznameyên Rêber Apo li her derê belav bûne. Lewma her kes Rêber Apo dixwîne û fêr dibe. Çiqas hewl bidin deng bibirin jî dê ev deng derkeve. Rêber Apo bi parêznameyên xwe ew dîwarên tecrîdê yên Îmraliyê ji mêj ve şikand û hilweşand û berê xwe da hemû cîhanê. Êdî her kes bi ramanên Rêber Apo xwe perwerde dike û Rêber Apo dixwîne. Rastî, jiyana azad û rêya têkoşînê ji ramanên Rêber Apo sûdê digire. Lewma Rêber Apo li her derê ye. Li hemû cîhanê, di dil û mejiyê hemû mirovahiyê de. Di navenda pêş ya têkoşînên azadî û demokrasiyê de.
Hêzên komploger ên navneteweyî qaşo hêvî dikin ku eger ew tecrîdê pêk bînin, rê nedin fikrên nû yên Rêber Apo derkevin derve û negihêjin şoreşger, welatparêz, gel, jin û ciwanan, ew ê têkoşînê lewaz û teng bikin û serkeftinê misoger bikin. Difikirin ku em nikarin tiştek bikin. Wê demê em bi hêrs û bertekeke mezin nêzî wan bibin. Ne tenê di gotin û îdîayê de, di pratîkê de divê em bikin.
DIVÊ SALA 2024’AN BIBE SALA SERKEFTINÊ
Wê çawa bibe? Ji xwe bi pêngavê re çalakî hatine destpêkirin. Bi hemû hêza xwe tevlîbûna pêngava azadiyê ya cîhanî ve pêkan e. Wê demê divê her kes tevlî bibe, em li her derê tevlî bibin. Divê her kes bi çalakî û şêweyên tevlîbûna nû û afirîner pêngava azadiyê ji hemû cîhanê re binivîsîne, kûrtir û berfirehtir bike. Bila şoreşeke mezin a azadiyê û têkoşîna azadiyê derxe holê. Ger em vê yekê bikin dê ev pergala Îmraliyê ya êşkence, tecrîd û qirkirinê ji holê rabe. Wê qet wateya wê jî nemîne. Yên dixwazin bi israr berdewam bikin jî, wê nekaribin bikin. Ji ber vê yekê divê em xurt tevlî bibin. Em van mijaran bi wesîleya dawiya salê careke din dinirxînin. Li ser vê bingehê em careke din xwe lêpirsîn dikin. Em rasttir fêm dikin.
Wê demê em bi têgihiştineke rasttir a rastiya Rêbertiyê dikevin sala 2024’an a mîladî û ji bo pêkanîna gelek serkeftinan amade ne. Dê çi pêk were wê demê? Sala 2024’an wê pêngava ji Abdullah Ocalan re azadî, ji pirsgirêka Kurd re çareserî pêş bikeve, berfirehtir bibe, pergala tecrîd, êşkence û qirkirinê ya Îmraliyê hilweşe û serkeftinên mezintir bê bidest xistin. Niha sala 2023’yan bû sala çalakiya stratejîk a herî watedar û bi bandor. Sala 2024’an jî wê bibe sala serkeftinê. Teqez armanc bi çareseriya pirsgirêka Kurd û misogerkirina azadiya Rêber Apo, pêngavê bi serkeftinê ve tacîdar kirine. Wê dervî vê armancê, armancek me ya din nebe. Em ê bi hemû hebûn, mêjî û dilê xwe bawer bikin ku ev ê pêk were û heta ku li ser vê bingehê têkoşînê geş bikin em ê teqez bi ser bikevin. Divê her kes ji vê yekê bawer bike. Di çarçoveya pêngava azadiya fîzîkî ya Rêber Apo de divê sala 2024’an bibe sala serkeftina têkoşînê. Bi baweriyeke mezin ez bang li her kesî dikim ku li ser vê bingehê têkoşînê berfireh bikin û her kesê ku çalakiyan li dar dixe silav dikim.
GERÎLA DERBÊN MIRINÊ LI DIJMIN DA
Me got sala 2023’yan sala gerîla ye. Bi rastî jî wisa bû. Di ketina sala 2023’yan de tevî şert û mercên herî dijwar jî pêngavên bi heybet pêş ketin. Piştî erdheja 6’ê Sibatê agirbestek hate ragihandin, ango demek a bêçalakîtiyê hebû. Gerîla bi biryar û helwesta xwe ya bêçalaktiyê re, çawa bi civakê ve girêdayî ye û parçeyekî bingehîn ê jiyana civakî ye, eşkere nîşanî her kesî da. Lê belê gelek derdoran vê yekê negirt dîqetê. Yanî gelek derdor hebûn ku bi eşkere û veşarî digotin, ger bêçalakî û agirbest çêbe, em ê piştgiriyê bidin û wiha bikin. Piştî tevgera me û gerîla ketin pozîsyonek wiha, ti deng ji wan derneket. Me hewldanek cidî nedît. Ji xwe desthilatdariya faşîst a AKP-MHP’ê jî weke firsend, qelsiyek nirxand û ji bo qirkirina gerîlayan xwest êrîşên xwe zêde bike û encam bigire. Li dijî vê yekê gerîlayan li hemû Herêmên Parastinê yên Medyayê bi taybetî li Zap, Avaşîn, Metîna û li tevahiya Bakurê Kurdistanê berxwedaneke mezin kir. Di sala 2023’yan de herêmeke gerîla, yekîneyeke gerîla ku çalakiyan neke û li ber xwe nede, nema. Li her derê Bakurê Kurdistanê, ji Serhadê heta Dersimê, ji Mêrdînê heta Botanê, ji Amedê heta Garzanê her der bû qada çalakiyên gerîla. Çalakiyên mezin tenê bi çiyayan ve sînordar nema, li bajaran jî ji aliyê hêzên YPS’ê û milîsan ve çalakî hatin lidarxistin. Çalakiyên ku derbeyên giran li faşîzma AKP-MHP’ê dixe, pêk hatin.
Beriya mehekê gerîlayan ji bo silavkirin û pîrozkirina 45’emîn salvegera damezrandina tevgerê çalakiyek lidar xistibû û derbên giran li keriyên faşîst ên AKP-MHP’ê dabûn. Niha jî di navbera 23 û 25’ê Kanûnê de çalakiyek mezin pêk hat û derbên giran li artêşa Tirk hatiye xistin. Pêşî li Xakûrkê, piştre li Kurojahro, piştre jî li Girê Amediyê ya li rojavayê wê çalakî pêk hatin. Di van çalakiyan de pişta artêşa Tirk hate şikandin. Yanî qebûl kirin ku li Xakûrkê û Metîna roja ewil leşker mirine. Paşê dema ku çalakiyên mezin ên Girê Amediyê û Kurojahro pêk hatin, vê carê yekser sînor danîn û nema windahiyên xwe eşkere kirin. Çapemenî ev çend roj in radigihîne; Dibêjin morgên Colemêrgê tijî cenaze ne. Çend birîndar hene? Yên mayî çi bi wan hat di berfa zivistanê de?
Ev çawa pêk hat hûn dizanin? Par bi ketina zivistanê re nirxandinek kirin. Ji hin cihan vekişiyan. Îsal jî fermandarekî Tirk pir ji xwe bawere hatiye herêmê. Di çapemeniyê de digot, “Ez ê zivistanê bimînim û şer bikim, ez ê bi vî awayî lêxim, ez ê derb li wan bixim.” Ev fermandarê Tirk jî ketiye herêmên ku ji aliyê hevalên me hatine valakirin. Fermandarên Biryargeha me ya Navendî her tim ev gotin, “leşkerên xwe ji wir vekişînin, an dê dawiya we xirab bibe, wê tev li wir bimirin.” Guh nedan û nexwestin fêm bikin. Di encamê de gotina Fermandarê Biryargeha me ya Navendî bi cih hat. Niha ketine nava panîkê û perîşan bûne. Hemû hatine sînor û hewl didin moralê bidin wan. Fermandarên Wezareta Parastinê jî qaşo hewl didin rewşê rizgar bikin.
Pirsnîşan çêdike, çima li Tirkiyeyê tiştek wiha pêk hat? Çima ev hêz ketin van herêman? Çima di nîvê zivistanê de li wir tên girtin? Raste, divê Tirkiyê li ser van mijaran zêdetir nîqaş bikin. Çima ev keriyên faşîst ên bi pere tên ragirtin di bin navê leşkeran de li Zapê çi digerin? Dibêjin gerîla gule berdane. PKK’ê lêxist? Helbet we wir dagir kiriye û hûn dixwazin wî tine bikin. Yê ku dixwaze gulebaran bike, divê ji bo gulebaranê jî amade be. Tu ji welatê wî tê wir çi? Çi karê te li wir heye? Çi eleqeya Zap, Metîna, Kurojahro, Rojavayê Kurdistanê bi we re heye? Qet lêpirsîna vê nake. Mirovan çawa dehfî cihên wiha dikin, qet vê yekê napirsin. Lê diyare êdî rim nakeve tûrikê.
