NAVENDA NÛÇEYAN – Weke ajansa Nûçe Ciwan, li ser banga 27’ê Sibatê ya Rêber APO re,me bi nivîskar Fuat Kav re li ser PKK’ê diguhere, vediguhere û xwe ava dike re hevpeyvînek çêkir. Me jê pirsî ku divê ciwan bi çi perspektîfê nêzî vê pêvajoyê bibin û di avakirina Modernîteya Demokratîk de çi erk û mîsyonên wan hene.
Di hevpeyvîna me ya bi nivîskar Fuat Kav re; Pirsgirêkên weke partî li ser çi hatina avakirin û di bin çi şert û mercan de xwe fesih dikin derketin pêş. Her weha, sedemên têkçûna Sosyalîzma Reel û danûstendinên jiyana hevpar a di civakan de çi ne û çima pêwîst e? Nirxandinên wan hatin kirin.
Bal hat kişandin ku ciwanan ji hebûna xwe heta niha ruhê PKK’ê li Kurdistan û cîhanê çiqasî zindî hiştine û girîngiya rola xwe ya pêşeng a di vê yekê de. Di heman demê de girîngiya rola pêşeng a avakirina Modernîteya Demokratîk hate destnîşankirin.
Temamiya hevpeyvînê wiha ye;
Sedemên sereke ku PKK xwe diguhere, diguherîne û xwe ji nû ve ava dike çi ne û divê ciwan bi kîjan perspektîfê nêzî vê pêvajoyê bibin?
Banga Serok APO ya dawî; Helbet divê di çerçoveya manîfestoyekê de li ser wê were nîqaşkirin. Pêwîste di çarçoveya manîfestoya Komara Demokratîk de were dest girtin, nirxandin û şîrovekirin. Bi awayekî din were nirxandina wê dê bibe sedema encamên çewt. Ji ber vê yekê banga Serok APO ya li Girava Îmraliyê, hevdîtinên ku piştre bi heyetê re kirin û nirxandinên di encama van hevdîtinan de ji raya giştî re hatin pêşkêşkirin di vê çarçoveyê de dîrokî ne. Hem civakî hem jî dîrokî ye. Hem demokratîk û hem jî civakî ye. Bangek demokratîk e û biratiya gelên cuda jî îfade dike. Ji ber vê yekê ne rast e ku mirov vê bangê bi awayekî sade û asayî bigre dest û binirxîne. Wê biçe encamên şaş . Helbet di nirxandina Serok APO de, ji bo ku pozîsyona wî û pergala ku dixwaze biparêze,ji bo baş were famkirin, divê di asta cîhanê de gerdûnîbûna Serok APO were nirxandin. Wekî din, Serok APO tenê bi wateyeke teng a Kurd, Kurdistanî, Rojavaparêz an jî Rojhilata Navîn, de nirxandin ne li gorî nêrîn, felsefe û helwesta wî ye. Ji ber vê yekê, yên ku wê şaş fahm dikin, wê bi rengekî din dinirxînin. Hinekî jî ji ber ku di vê çerçoveyê de nêzîk dibin, digihin encamên şaş. Serok APO ne rêberekî ku tenê rastiya Kurdewariyê dinirxîne. Ew ne rêberekî ku tenê xîtabî Rojhilata Navîn dike û dinirxîne. Serok APO xwedî rastiyek e ku gerdûnîbûn, civakbûnê jî tîne ziman û ji ber vê yekê siyaset û bîrdozî dixe xizmeta vê yekê, amûran dixe xizmeta vê yekê û partiyan jî dixe xizmeta vê yekê. Ger Serok APO bi vî rengî neyê nirxandin, Serok APO wê di cih de, bi neteweperestiya teng were nirxandin û ji ber vê jî şaş tê fêmkirin.
Serok APO dixwest pirsgirêkan binêrîna dinyayeke nû çareser bike
Hemû rêberên heta niha wekî rêber hatine hesibandin her tim di vê wateya teng de hatine dest girtin. Yanî hin kesan bûrjûwaziyê esas girtine pergala xwe ava kirine. Hin kesan dixwestin ku proleteryayê esas bigirin û desthilatdariya wê ava bikin. Hin kesan jî bi nêzîkatiyên herêmî, biçûk-dewletparêz, neteweperestiya teng, pirsgirêkan girtin dest û nirxandin. Ji ber vê yekê hê jî pirsgirêk nehatine çareserkirin. Bi gotineke din, pirsgirêkên îro li cîhanê, pirsgirêkên li Ewropayê, pirsgirêkên li Amerîka, Amerîkaya Latîn, pirsgirêkên li Rojhilata Navîn, bi avabûna van îdeolojiyên teng ên neteweperest, şovenîst nehatine derbaskirin. Heta îro tu kesî weke Serok APO nefikirî, negotiye û nîqaş nekiriye ku pirsgirêkên giştî jî parçeyek ji pirsgirêkên herêmî ne an jî pirsgirêkên herêmî parçeyek ji pirsgirêkên giştî ne. Di vê çerçoveyê de civak ji hevdû hatîye cûdakirin û perçekirin. Li vir bûrjûwaziyê bi awayekî din xwe îfade kiriye. Proleterya bi awayekî din xwe îfade kiriye. Netewe-dewletan xwe cuda girt dest û nirxand. Ji ber vê yekê, baweriyên cuda bi awayekî din hatine destgirtin û nirxandin. Ji ber ku pirsgirêkên Xirîstiyantiyê, Ermeniyan, Misilmanan an jî bi awayên cuda, ango hem ji aliyê netewe û hem jî ji aliyê baweriyê ve, nakokî, pevçûn, nirxandinên cuda, nîqaşên cuda derketine pêş û mixabin ji avabûna civakên çînayetî an jî avabûna şaristaniyan heta îro, her tim hewl hatiye dayîn ku pirsgirêk bi xwînê bên çareserkirin. Her tim dixwestin pirsgirêkan li ser bingehê tundiyê çareserkin. Ji ber vê sedemê Serok APO di pozîsyoneke rêbertiyê de ye ku van hemûyan red dike. Bi gotineke din, ne desthilatdariya bûrjûwaziyê, ne rêvebiriya çavbirçî ya çîna navîn û ne jî dîktatoriya proleteryayê li qadeke teng. Ev hemû jî yên ku civakan tesnîf dikin, di vê çarçoveyê de civakan parçe dikin, li cihekî şovenîzm, li cihekî din nêzîkatiya serdest, li cihekî din jî helwêsta proleter di dawiyê de avahiyeke kaosê afirandiye; Yanî kaosa civakî, kaosa siyasî, kaosa leşkerî. Di vê wateyê de şerên ku di asteke tund û tûj de derketine holê ji berê heta niha berdewam kirine. Tişta ku Serok APO rexne dike û dinirxîne ev e. Çawa ku bûrjûwazî di wateya teng de xwe weke desthilatdarî bi cih kiribû, sermaye girtibû û di vê çarçoveyê de dest danîbû ser aboriyê û bi vî awayî weke hincet ji bo avakirina faşîzm û dîktatoriyê derketibû holê û ev rexne kir, Serokatî jî dîktatoriya proleteryayê ya ku di wateya teng de derketibû holê rexne kir. Îfadeya vê ya herî razber li Yekîtiya Sovyetê derket holê. Hem dîktatorî hem jî dewlet. Van herduyan jî dijberê sosyalîzmê, dijberê wekheviyê, dijberê komunalîzmê girt dest û nirxand û ji ber vê yekê li ser navê sosyalîzmê şekil girt. Bi gotineke din, Serokatî destnîşan kir ku ne bûrjûwazî û ne jî proleterya ku dijberê hev in, ne xwedî hêza çareserkirina pirsgirêkên civakî ne. Di vê wateyê de Marks rexne kir, Lenîn bi vî rengî rexne kir, Engels bi vî rengî rexne kir û teorîsyenên bûrjûwa rexne kir. Yanî Serokatî çi kir? Ji bo çareseriya pirsgirêkan her tim dinyayeke nû, felsefeyeke nû, argumaneke nû û nêzîkatiyeke nû pêşkêş dikir. Ji ber vê yekê manîfestoya dawî, çareseriya dawî ya civaka demokratîk, çareseriya komara demokratîk, Serokatî li ser vê lêhûrbûn kir û gihiştiye hin encaman.
Partî tenê amûr in
Mînak ne neteweperestiya Kurd û ne jî neteweperestiya Tirk têra çareserkirina pirsgirêkên civakê ne. Yek dixwaze xwe weke serwer ava bike, yê din biratiyê red dike, yek dibêje, “Ez bi rastî dixwazim dewleteke netewî ava bikim”, yê din dibêje ku tenê dewletek neteweyî heye û ne pêkan e ku du netewe dewlet li kêleka hev bijîn, loma jî ev 200 sal in ku şerê kurd û tirkan bi rengekî berdewam dike. Xala ku em niha gihîştine nîşan dide ku divê pirsgirêk çareser bibe. Her wiha bi awayekî zelal diyar kir ku divê pirsgirêk çawa bê çareserkirin. Di xala yekem de; Wî got ku divê neteweperestiya her du aliyan were red kirin. Hat diyarkirin ku nêzîkatiya netew dewleta ne rast e. Hate diyarkirin ku biratiya gelan pir rastir e, zêdetir netew dikarin di bin banekî de bijîn ,çand, huner û zimanê xwe pêş bixin. Hate diyarkirin ku di asta herêmî de û di asta taybet a herêmî de dikarin xwe îfade bikin. Ji ber vê yekê, Serokatî bi kurtasî nehatiye fêm kirin. Ger bihata famkirin, wê teorî û felsefeya Serokatî li ser hincetên ku îro bi awayekî berfirehtir xwe îfade dike de ava bibûya.
Divê mirov bibêje ku hêz û îradeyek heye ku di nava kadroyên PKK’ê de herî zêde milîtan fam dike û hewl dide fêm bike. Sedema şaştêgihiştina ku divê PKK bê hilweşandin û hêzên çekdar xwe bi awayekî din rêxistin bikin jî ev e. Mînak Serokatî vê dibêje; Partî tenê amûr in. Di çareserkirina pirsgirêkan de weke amûreke çareserkirin û nirxandina pirsgirêkan tên dîtin û nirxandin. Di vê çarçoveyê de siyasetê jî gotiye ku îdeolojî xwediyê avahiyeke ku dikare pêdiviyên heyî yên civakê pêk bîne. Ger amûr, yanî partî nikaribin hewcedariyên demê pêk bînin, wê demê ew partî tê hilweşandin. Dîsa eger hêz, tundî, hêza leşkerî gihiştibe armanca xwe û pêwîstiyên rol û mîsyona xwe di asteke têrker de bi cih anîbe, wê demê piştî xaleke diyarkirî pêwîstî bi şerê çekdarî û hêzê namîne. Pêşketinên li Kurdistanê jî bi vî rengî ne. Li vir banga jiholêrakirina PKK’ê ya li giravê, vekişîna hêza çekdar, an jî bi kêmanî pêwîstiya vekişîna ji derveyî sînorên Tirkiyeyê an ji nû ve avakirin, guhertin û veguhertina xwe bi tevahî ji vir tê. Pirsgirêka Kurdistanê bûye pirsgirêkeke gerdûnî. Pirsgirêka Kurdistanê bûye pirsgirêkek ku divê paralelî civaka Tirkiyeyê bê çareserkirin. Got ku ev pirsgirêka demokrasiyê, pirsgirêka mafên mirovan, pirsgirêka ziman û çandê ye û ger di vê çarçoveyê de were çareserkirin, ne hewceyî tundiyê ye, ne hewceyî têkoşîna leşkerî ye, ne hewceyî hêzê ye, divê di asta demokratîk û yasayî de bê çareserkirin û li ser vê bingehê were çareserkirin. Divê were zanîn ku ev têgihiştinek pir rast e, felsefeyek e ku divê were destgirtin.
Tiştê ku ji aliyê Rêber APO ve hatiye afirandin; Di avakirina paradîgmaya Demokratîk, Ekolojîk û Azadiya Jinê de rol û mîsyona ciwanan çi ye? Eynî demê de; Di belavkirina vê peyamê ji gel û civakên din re, ango di bidestxistina gerdûnî de, erkên ciwanan çi ne?
Serokatî got, “Me ciwantî dest pê kir û em ê bi ciwantî biqedînin.” Ev tê çi wateyê? Çawa ku ji destpêkê ve di têkoşîna civakî de pêşengiya çareseriya pirsgirêka Kurd kir, çawa ku ciwanan ji ber sedemên ji neçarî û mecbûrî ev yek careke din bi kar anî, çawa ku ciwanên Kurdistanê di serdema paşerojê de pêşengî ji pêşxistin, mezinbûn û gav bi gavkirina pirsgirêka Kurd re kirin û pirsgirêka Kurd gihandin vê nuqteyê, ango wê di vê çarçoweyê de rola xwe ya li pey çareseriyê bidomînin. Yanî weke berê bi tundî û têkoşîna çekdarî rola xwe di berdewamkirina têkoşîna li ser esasê aştî, demokrasî û hiqûqê de wê bidomînin. Rola ciwanan li vir neqediyaye. Ciwan weke hêmaneke ku di qonaxa duyemîn de dîsa şer bike nehat dîtin. Berevajî vê, Serokatî di bangewaziya xwe de dibêje, çawa ku di dema borî de ciwan û jinan di pêşxistina têkoşîna demokratîk û azadiyê de roleke sereke lîstin, di serdema duyemîn de jî, yanî di xebata siyaseta demokratîk û hiqûqê de, ciwan û jin jî wê erka xwe, erk û daxwazên xwe bi cih bînin. Li vir amûrên ku divê ciwan û jin çi û çawa îfade bikin rastî guhertiye. Ji ber vê yekê ciwan wesayîtan diguherînin. Amûrên ku wî di derbasbûna ji serdemekê bo serdemeke din, ji cihekî ber bi cîhekî din bi kar anîne an jî dê bikar bîne, dê cuda bin. Berê çek û hêz wek amûrên têkoşînê dihatin bikaranîn. Di vê heyamê de wê ciwan û jin çi bikin? dê têkoşîna xwe ya ji bo azadiya Kurdistanê bi siyaset û hiqûqa demokratîk bidomîne. Wê helwesta xwe ya li ser vê eksê bidomîne. Bi rastî jî di vê serdemê de rola ciwanan hîn zêdetir bû.teqez ev wisa ye.Serokatî tenê ji bo vê yekê nabêje. Daxuyaniya di manîfestoyê de ya ku di berdewamkirina têkoşîna azadiyê ya Kurdistanê de wê rola sereke jin û ciwan bilîze, divê weke îfadeya vê yekê were nîşandan.
Partiyeke gerdûnî pêwîst e
Helbet tiştekî din jî heye, ku bi taybetî jî divê ciwan bala xwe bidinê. Serokatî wiha dibêje: Ji bo min herêmîbûn qediya. Bi gotineke din, wî got ku li şûna têkoşîna herêmî, têkoşîna ji bo neteweyekê, ji bo komeke têkoşînê, pêwîstî bi demokratîkbûna civakê, civakên ku bûne spiralên bi hev ve girêdayî heye. Mesela, ger Kurd azad bin, ez wek nimûne dibêjim, heger civaka Tirk kole be, Kurd jî ne azad in. Yanê civaka Kurd kole be, ne mimkûn e ku civaka Tirk azad bibe. Wê demê divê ev her du civakên ku di nav hev de ne, ango Kurd û Tirk, bi hev re azad bibin. Ji bo ku ew bi hev re azad bibin divê çi bibe? Li vir azadiya civakî, demokrasiya civakî û azadiya civakî pêwîst e. Ger di azadkirina têkoşîna civakî ya ku ciwan, jin, zarok û kal û pîr di nava civakê de cih digirin de îradeyek kolektîf dernekeve holê û di vê çarçoveyê de rastiyek dernekeve holê an jî xwe îfade neke, ne mimkûn e ku kom bi serê xwe azad bibe. Yan jî ne pêkan e ku etnîkeke xwedî nasname azad be. Bi kurtasî azadiya gelên Tirkiyeyê û gelê Kurd, gelê Kurd û gelê Ereb, Ermenî û Suryanî bi hev re bin. Divê hemû bi hev re di nava pêkhateya civakî de azad bibin, lê Kurd wê kole bimînin. Tirk azad bibin, Suryanî azad nebin. Ev nêzîkatiyeke ji zanînê re ku li dijî wê rastiya civakî ye. Ji ber ku hemû bi hev re dijîn. Tiştekî wisa nîne ku yek kole be û yê din azad be. Wê demê rizgariya wan wê kolektîf be, wê bi hev re pêk were. Yanî ev têkoşîn wê bi îradeyeke hevpar bidome. Bi rastî ev têr nake, Serokatî dibêje pêwîstî bi partiyeke gerdûnî heye. Pêwîstî bi avahiyeke navneteweyî, avahiyeke ku her kes bikaribe xwe îfade bike heye. Mînak partiyek an eniyeke ku li Ewropayê xwe îfade bike û bibe vîna hemû gelan, navê wê çi dibe bila bibe, wê weke navgîneke hevpar a têkoşînê derkeve holê. Li Anatolyayê amûreke hevpar a têkoşînê wê derkeve holê. Rojhilata Navîn jî bi vî rengî ye. Amerîka jî wisa ye. Ya ku wê di dawiyê de çêbibe, pêwîstî bi avabûneka ku di çerçoveya kongreya gel an jî partîya gel de xwe bide dîyarkirin e. Kî dê di pozîsyona serekî ya serokatiya vê kongreya gerdûnî de yan jî vê partiya gerdûnîker de cih bigire? Dê ciwan hebin. Çima dê ciwan be? Ji ber ku ciwan tijî enerjî ye. Ciwan xwedî avahiyeke ku dibîne, têdigihîje, sitakoya heyî qebûl nake, pergala heyî rast nabîne, li hemberî wê xwedî refleksek berdewam e û di lêgerînê de ye. Ji ber vê yekê dibe ku di warê azmûnê de têrê nake, lê di warê enerjiyê de di halekê de ye ku bibe pêşeng, zû bi îdeolojiyê bigire, ji zû de siyasetê bigire dest. Lewma di dema pêş de, bi gotineke din di serdema nû de, di serdema avakirina manîfestoya nû de, ciwanên ku di ji nû ve avakirina PKK’ê ya ku xwe ji nû ve ava dike de cih digirin, wê li gorî serdema nû xwe li vê qadê bi rêxistin bikin. Ew ê çawa organîze bike? Helbet wê bi rêya saziyan xwe îfade bike. Ciwan li her cihê ku lê bin, wê îrade û saziyên xwe ava bikin.
Divê ciwan xwe weke azadîxwazên hemû gelên bindest bi cih bikin.
Ji ber vê yekê divê ciwan li ser vê bihizirin, vê bibînin, vê fêm bikin. Di serdema yekem de, ji sala 1973 heta 2025, min bi awayekî erka xwe, û pêdiviyên wê bi cih anî. Helbet kêmasî û nebesî jî vê rastiyê red nakin. Min bi awayekî kar kir. Min pirsgirêka Kurd gerdûnî kir. Min avahiyeke îdeolojîk da PKK’ê. Min di afirandina jiyaneke bêdawî ya PKK’ê de roleke pêşeng lîst. Min ruhê PKK’ê aniye asteke ku ketiye nava ax, dar û daristanên hemû herêmên Kurdistanê. Ji niha û pê ve ez ê bibêjim ku di berdewamiya siyaseta demokratîk de, di pêkanîna siyaseta demokratîk de, bi taybetî jî di warê hiqûqî de geşedanên di warê hiqûqî de misoger dike, ez ê rola sereke bilîzim û di vî warî de ez ê pêşengiyê bikim. Ji bilî vê lêgerîn û nêzîkatiyeke din jixwe berovajî helwesta ciwanan e. Bi rastî dema avakirinê ye. Di vê serdema ku rizgarî û vejîn ji bo ciwanan pêk tê, ciwan wê çi bikin? Bi yekkirina hêz, enerjî û vîna xwe ne tenê di nav sînorên Kurdistanê de, bi ciwanên ku roj bi roj gerdûnî dibe, bi ciwanên li Amerîkaya Latîn, bi ciwanên li Ewropayê û bi ciwanên li Rojhilata Navîn re, wê xwe bigihîne rewşek ku di rastiyê de şoreşa cîhanê û azadiya hemû gelên bindest ên cîhanê armanc dike. Ji ber vê yekê dê di dema pêş de derfet pir zêde bibin. Ew ê we jî bîne rewşek ku hûn bi rê û rêbazên pir dewlemendtir û bi awayên cûda xwe îfade bikin. Ji ber vê yekê jî divê di pêvajoya pêş de ciwan bi vî rengî nêzî vê mijarê bibin, bi vî rengî binirxînin û xwe di vê çarçoveyê de bi cih bikin. Ger karibin vê bikin, bêguman wê ciwan di serdema pêş de di avakirina sosyalîzmê, avakirina civaka exlaqî-polîtîk û avakirina sîstemeke gerdûnî de rola sereke bilîzin. Û ez dixwazim careke din binxêz bikim. Di vê rizgariya civakî ya ku wê gerdûnî bibe de wê ciwanên Kurd pêşengtî bikin. Divê hûn vê yekê pir baş bizanibin. Ji ber ku ciwanên Kurd bûye ciwanekî siyasî. Xwe pir bi rêkûpêktir birêxistin kiriye. Di warê avakirina civakeke exlaqî-polîtîk de ji sosyalîzmê bawer bû. Lê ya herî girîng jî ku herî zêde nêzî Serok APO ye û nêrîn, fikir û îdeolojiya wî ji nêz ve dişopîne ciwanên Kurd e. Ji ber vê sedemê hem ji aliyê bîrdozî, hem ji aliyê siyasî û hem jî ji aliyê rêxistinî ve li cîhanê pozîsyoneke ciwanan heye ku di rêza herî pêş cih digire. Ji ber vê yekê jî weke berê ciwanên Kurd wê di têkoşîna rizgariya civakî û gerdûnî de rola sereke bilîzin.
