NAVENDA NUÇEYAN- Ji Pênûsa Sware Şaho
“Ji kûderê destpê kiriye û ber bi kûderê ve diçe? Di nava rûpelên dîrokê de mîraseke çawa li pey xwe hiştiye?
Ji bo fêmkirina wateya rast a têgîn û têgehan, pêwîste carekî din em berê xwe bidin pencereya gerdûnî ya heqîqeta Rêber APO û bi vî rengî li kêliyên jiyanê binêrin. Di vê rê û bi dîtina vê pencereya rêzaniyê re em fêrî şêwazê jiyana exlaqî û politîk bibin. Sosyalîzm di asta ruhî, fikrî, xet û zîhniyetê de Civakparêzî ye. Weke têgîn wisa tê pênase kirin. Têgîn ne tenê peyv an jî pênaseyeke. Têgîn û têgeh dihêlin fikir û hêza maneya jiyanê xwe îfade bikin. Di vê xalê de baş fikrandin, dihêle kû em di nava diyalektîka têgihiştin û pêkanînê de serkeftî jiyan bikin. Çarçoveya siyasî û exlaqî ya hebûna civakî encex li ser vê bingehê dikare rast û li gorî cewhera xwe pêk were. Ji ber vê yekê pîvana bingehîn a ji bo pêkanîna feraseta nû ya sosyalîzmê ya ku Rêber APO daye pêş, bêguman azadiya jinê tê. Her pêşketina civakî ya ku ne li ser bingeha azadiya jinê be, bi rastî nikare azad û wekhev be û nikare xwe bigihîne asta civaka demokratîk. Azadiya jinê tenê nayê wateya wekheviya her du zayendan di jiyanê de. Berevajî vê, ji cîhana ruh, hest û ramanê bigre heta jiyana madî, di her qadê de, ji holê rakirin û tinekirina hebûn û bandora zîhniyet û siyaseta serdest a zilamê desthilatdar ku li ser esasê koletiya jinê hatiye avakirin e.
Dema ku em tarzê Rêber APO dinerîn; bi watedayîna kûr bi rengekî diyalektîkî û felsefîk têdigihije, li gor wê encamê derdixe û di vê çarçoveyê de rêya çareseriyê ava dike. Rêber APO bi tarzê jiyana xwe dibêje ez weke Sosyalîstekî jiyan dikim. Di aliyê fikrî de her tiştê ku jê bawer kiriye, lêgeriyaye, lêkolîn kiriye, xwendiye û nivîsandiye, di encama wan de guhertinên radîkal pêk aniye.
Rêber APO dibêje, ‘‘divê mirov kapîtalîzmê weke nexweşiyeke civakî ya kujer, weke mezinbûna girêkeke civakî ya cureyê kansêrê binirxîne.’’ Ango Kapîtalîzm li ser dijberiya civakê xwe mezin kiriye. Jibo wê sosyalîzm ango civakparêzî jiber di vê serdemê de bi kujer / penceşêrekî wisa re rû bi rûye pêwîstiya wê ya jiyanî derdikeve pêşiya me.
Sosyalîzma reel, sosyalîzma paradîgmaya desthilatdar-dewletparêz ji kapîtalîzmê ne qut e. Sosyalîstbûn hatiye tengkirin, ji rastiya xwe hatiye dûr xistin û girêdayî berjewendiyên sîstema modernîteya kapîtalîst hatiye kirin. Ji bo berjewendiyên dewletan sosyalîzmê dikin qurban. Bi vî awayî sosyalîzm tê reş kirin û ji rastî û cewhera xwe tê dûr xistin. Di rastiyê de Sosyalîzm sîstemeke civakî, sekneke îdeolojîk, şêwe, pîvan û prensîpeke jiyanê wekî Marx pênase dike li ser, yan jî piştî kapîtalîzmê ava bibe nîne. Tam berevajî weke pîvan, prensîb û şêweyê jiyaneke li hemberî kapîtalîzmê têkoşîn dike û mîna dijberê wê heye, pêş dikeve. Rêber
APO destgirtinên ku sosyalîzma pêkhatî têkildarî kapîtalîzmê kirine rexne dike. Rêber Apo sosyalîzma pêkhatî li ser esasê prensîbên sosyalîstî a herî berfireh û sîstematîk nirxand û pêşxist. Heman demê de sosyalîzma pêkhatî, hêza ku ji cîhana zîhniyeta modernîteya kapîtalîst bibihure tam nîşan neda û nikarîbû modernîteya kapîtalîst rexne û derbas bike. Dîsa heman demê de nikarî modernîteya alternatîf biafirîne.” Sosyalîzma pêkhatî, mêtînkariya kapîtalîst rexne kir, lê
nikarîbû şêweyê jiyana kapîtalîst rexne bike, mînak nikarîbû ferdperestiyê rexne bike. Aliyê alternatîf ava kirinê de valatiyên cidî jiyan kir. Lê belê sosyalîzma civakî a kû Rêber APO derdixe zanebûnê weke civakparêzî û komunalîzma rasteqîne. Ji aliyê aboriya civakî ve hevparbûne. Armanc jiyanek hevpar û exlaqî bi pîvanên politîk a rasteqîne.
Rêber Apo ji bo vê têgîn û teorî danîne destpêka parêznameyan û li ser vî esasî pêwîst e mirov fikrên di parêznameyan de hatine destnîşankirin kûrtir, rastir û yekparetir fêm bike. Dema yekparetir tê fêmkirin, ji hêla felsefîk- teorîk û xeta îdeolojîk-polîtîk ve; ji aliyê stratejîk, taktîk, rê-rêbaz ve dihêle hêza me ya fikir bêhtir pêş bikeve, cîhana me ya zîhniyetê kûr û dewlemend bibe. Di vî alî de di tarz, uslûb, tempo de em bigihîjin jiyaneke ku bi civakbûyîna xwe digehêje wateyê.”
