İzmir’de görüntü ve kütüğe bakarak GBT sorgusu yapan polis, beğenmediklerinin sosyal medya hesaplarını inceleyerek, gözaltı işlemi uyguluyor. Avukat Zafer İncin, mahkemelerin bu hukuksuzluğa göz yumduğuna dikkat çekti.
İZMİR – İzmir’de gençler başta olmak üzere birçok kişi, “makul şüphe” gerekçesiyle Genel Bilgi Taraması’nın (GBT) ardından gözaltına alınıyor. Polis, GBT işlemi esnasında, hakkında herhangi bir arama ya da gözaltı kararı olmamasına rağmen kişilerin telefonlarını alarak sosyal medya hesaplarına bakıyor. Sosyal medya hesaplarını inceledikten sonra geçmiş tarihlerde yapılan paylaşımları gerekçe göstererek gözaltı işlemi uyguluyor. Gözaltına alınan kişiler çıkarıldıkları savcılık ve hakimlikte “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla ya adli kontrol şartıyla serbest bırakılıyor ya da tutuklanıyor.
GBT uygulamasının ardından yapılan gözaltıları Avukat Zafer İncin değerlendirdi.
‘BİRİNE BENZEDİĞİ İÇİN TELEFONUNA BAKILIYOR’
Kadifekale mahallesinde 10 Şubat tarihinde Suriyeli müvekkili F.M.’nin polisler tarafından “makul şüpheli” iddiasıyla durdurularak GBT uygulaması yapıldığını belirten İncin, şunları söyledi: “Polis, F.M.’ye GBT uygulaması yaptıktan sonra bir sonuç alamıyor. Ardından müvekkilimi, aranan bir kişiye benzettiklerini ve telefonunda sosyal medya hesabını açmasını istiyor. Sosyal medya hesabını inceleyen polisler, müvekkilim F.M’yi ‘örgüt propagandası yaptığı’ gerekçesiyle gözaltına alıyor. Gözaltı işlemlerinin ardından müvekkilim tutuklandı. Tutukluluğuna ilişkin itirazın ardından müvekkilim 1 ay sonra serbest bırakıldı ve devam eden mahkemesinin ardından ‘örgüt propagandası yaptığı’ iddiasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezası aldı. Aldığı ceza da ertelendi. Haksız ve hukuksuzca verilen bir cezaydı.”
‘TELEFONLARI ZORLA ALINIYOR’
Karşıyaka ilçesinde 27 Nisan tarihinde A.P. ve S.P. kardeşlerin polisler tarafından “makul şüpheli” iddiasıyla durdurularak GBT uygulaması yapıldığını belirten İncin, şöyle devam etti: “GBT sırasında, A.P. ve S.P’nin ağabeyi M.P.’nin ‘kasten öldürme’ suçundan’ arandığı çıkıyor. Polisler, A.P ve S.P’nin telefonlarını isteyerek kendilerinin ağabeyi M.P.’ye çok benzediklerini ve M.P. olmadıklarını kanıtlamalarını istiyor. Müvekkillerim A.P ve S.P. işlemin hukuksuz olduğunu belirtmeleri üzerine telefonları polislerce zorla alınıyor. Sosyal Medya hesaplarına polisler tarafından girilen A.P. ve S.P. kardeşler, daha sonra gözaltına alınıyor ve işlemlerinin ardından serbest bırakılıyor. Müvekkilim S.P., 3 Aralık tarihinde beraat ederken A.P.’nin ise mahkeme süreci devam ediyor.”
‘MAHKEMELER YETKİSİZ ARAMAYA GÖZ YUMUYOR’
GBT uygulaması sırasında polisin hukuksuz bir şekilde tutanak tuttuğunu dile getiren İncin, “Kolluğun sadece kimlik sorma yetkisi vardır. Artık kolluk, kişinin telefonunu alıp telefonu karıştırıyor. Bu konuyu mahkemelerde dile getirmeye çalışıyoruz. Yapılan işlem, hukuka aykırıdır. Bunlara karşı biz çoğu zaman beraat talebinde bulunmamıza rağmen mahkemeler çok da göz önünde bulundurmuyor. Mahkemeler de çoğu zaman polisin haksız yere yaptığı yetkisiz aramaya göz yumuyor ya da onaylıyor” dedi.
‘ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ İHLAL EDİLİYOR’
Son günlerde devletin elinde herhangi bir somut delil bulunmadığı halde yurttaşları korkutmak amacıyla sosyal medya hesaplarına yönelerek gözaltı operasyonları yaptığını söyleyen İncin, “GBT inceleme adı altında sosyal medya operasyonları son süreçte daha tehlikeli bir durum olmaya başladı. Aslında tutanağa, rıza dahilinde telefonları alındığı yazılsa bile biz biliyoruz ki rıza dahilinde alınmadı. Rıza dahilinde olsa polisin kişinin telefonunu karıştırma gibi bir durumu yoktur. Burada özel hayatın gizliliği de ihlal edilmektedir. Polis, kişinin görüntüsü ve kütüğüne göre GBT ile beraber sosyal medya hesaplarına bakıyor. Bu noktada insanların kimliklerine ve dış görünüşüne göre muamele yapıyor. Yani; Doğu ve Güneydoğu’dan gelen insanları potansiyel suçlu olarak görüyor. Örneğin; daha çok inşaatlarda çalışan işçilere polis keyfi bir şekilde GBT ve sosyal medya incelemesi yapıyor. Bu tür uygulamalarla politik insanların alandan çekilmesi isteniyor” ifadelerini kullandı.
‘TEM’DEN GERİ DÖNÜŞ OLMADI’
İncin, “makul şüphe” gözaltılarına dair İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) kapsamlı raporlama çalışmalarının olduğunu belirterek, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne, yaptıkları yazışmalarda, “Siz, her şüpheli gördüğünüz kişiye sosyal medya incelmesi yapıyor musunuz, ya da neye göre yapıyorsunuz kıstaslarınız nelerdir?” sorusuna karşılık bilgilendirme talebinde bulunduklarını söyledi.
İncin, konuda kendilerine geri dönüşün olmadığını dile getirerek, “Burada açık bir şekilde hak ihlali yapılıyor. Bu hak ihlali ve gözaltı uygulamaları her geçen gün giderek artmaya devam ediyor” dedi.
Kaynak: MA