BEHDINAN- Dünya bazı şeyleri tartışıyor, çünkü kaos ve krizdedir, kıyametin eşiğindedir. Kendisini kurtaramazsa kıyamete kapılabilir de. Kurtarmanın merkezinde de zihniyet, düşünce, anlayış ve yaşama yaklaşım var. Önderlik kendi düşüncesini savunmalar ile birlikte ortaya koydu ve “bu tartışılacak ve çözüme buradan varılacak” dedi. Bir ölçü, düzey, çerçeve ortaya konmuştur. O halde bunu anlamak, buna göre kendini eğitmek, değiştirmek, dönüştürmek, kendini ortaya konan düzeye kavuşturmak esas olandır. Yoksa onu kendine göre yorumlayıp çerçeveyi kendine göre oluşturup da kendi çerçevesi içerisinde kendine çözüm bulmak değildir. O halde konuda budur. Bu işte, sorumlu olan kavramlar değildir.
Kavramlar nihayetinde yaşamın, anlam gücünün, düşüncenin ifade edilmesini sağlayan araçlardır. İyi düşünülemiyorsa sorumlu araç ya da kavramlar değildir; düşünce sistemi ve tarzıdır. Aslında kavramlar düşünceleri belirlemez, ama düşüncenin ifade edilmesini, formüle edilmesini, yine düşüncenin eyleme geçer hale gelmesinde en belirleyici araç kavramlardır. Kavramlar olmadan da hiçbir düşünce ifadeye kavuşmaz ve eyleme geçemez. Eyleme geçecek bir form kazanamaz. Bu bakımdan kavram her şey değildir.
Bir defa işin merkezi kavram değildir. Düşünce başta gelenidir, ama düşünceyle kavram birbirinin zıddı değildir. Bunlar çelişik yanlar değillerdir. Ayrı hususlardır. Dolayısıyla bir yerde kavram da aslında düşünce ve zihniyet kadar önem arz ediyor. Çünkü kavramlara kavuşamazsa kendisini ifade edemiyor, tanımlayamıyor, yansıtamıyor, pratiğe dönüşemiyor, pratiğin aydınlatıcısı haline gelemiyor. Bütün bunları kavramlar sağlıyor. Bu bakımdan kavramları da düşünceyle birlikte önemsemek lazım.
BİZİM HAKİKATİMİZ ÖNDERLİK HAKİKATİ OLMAK DURUMUNDADIR
Kıyaslamacı yaklaşımlar belki çok doğru değildir, aynı olmayan şeylerin önemini aynı düzeyde göstermeye kalkmak çok doğru bir tanımlama olmayabilir. Anlayışta zarar verici olabilir. Mademki, düşünceyle bağı, zihniyetle bağı bu kadar önemlidir, o halde kavramları da en az o kadar onlar kadar önemsemeliyiz, onsuz bir düşünce gücü olması, yani eylem kılavuzu haline gelmesi mümkün değildir. O halde kavramlar önemli bir araçtır. Düşüncenin özünü doğru anlamak, doğru katılmak kadar kavramları da doğru anlamak, yerli yerinde düşüncenin canlılığını, içeriğini, özünü kaybettirmeyecek şekilde anlamak ve kullanmakta önemlidir.
Öyle olmazsa insan düşündüğünü ifade edemez, ortaya koyamaz. O durumda ne kadar çok beynini çalıştırırsa çalıştırsın, düşünsel bakımdan ne kadar yoğunlaşırsa yoğunlaşsın, onların bir faydası olmaz. Çünkü dışarıya taşımaz. Toplumsal yaşamda etkide bulunmaz, o halde faydası olmaz. Fayda düzeyi dışarıya yansıyıp toplumsal yaşam üzerindeki etkileme oranıyla değerlendiriliyor, ölçülüyor. Bizim hakikatimiz Önderlik hakikati olmak durumundadır. Onun esasında da toplumsal özgür yaşam var. Bununla bütünleşmiş bir duygu, düşünce, ruh hali ve davranış doğmuyorsa ağlayıp sızlama var.
Ondan öteye yaşamış-ölmüş, güzel yaşamış-çirkin yaşamış, yaşamı anlamlı kılmış-kılmamış ne önemi var. Bu mesele bile değildir. Artık bunu bir yere havale etme var. Zayıf insan tanrıya havale etmiştir. Tanrının bu biçimde geliştiği ve insanın zayıflıklarını gidermek için ortaya çıkardığı bir güç, kavram, tanımlama olduğu biliniyor. O halde tanrı ne demişse dünyanın kendisini nasıl kurmuşsa ne olacaksa olur, çok fazla mesele değildir. Ben kendi darlığım içerisinde sınırlı maddi varlığım, yaşamım içerisinde devam edeyim gideyim, gerisi beni çok ilgilendirmez duruşu var.
İDEOLOJİ İLKELER TOPLAMIDIR
Önderlik zihniyetini anlamak, özümsemek istiyorsak Önderliğin yaşamı ele alışını, yaşama yaklaşımını, yaşam karşısındaki sorumluluğunu bilmek gerekiyor. Darlık, yüzeysellik böyle aşılır. Düşünceden kaçma değil, düşüncede derinleşme böyle gelişir. Birilerinin gözümüzü boyamak için maddi dünyamızı tatmin etmek için verdiği yaşam anlayışından, yaşam kalıplarından kurtularak daha doğru anlamlı, özgürce bir yaşama ulaşma doğrultusunda gelişme böyle sağlanır. Düşüncede doğruya ulaşmak soyut değildir ya da bazı kavramları ezberlemek değildir.
İdeolojinin de felsefeyle, zihniyetle bağını iyi kurmamız lazım. İdeoloji, ilkeler toplamıdır. Yaşam ilke ve ölçüleridir. Ama kupkuru bir ilkeler toplamı değildir. O ilkelerin dayandığı bir yaşam felsefesi var. O ilkelerin dayandığı bir zihniyet var. Politik ahlaki ölçüler var, onlarsız olmuyor. Öyle kupkuru onlardan kopuk olarak ortaya çıkmıyor.
Önder Apo kuşkuculuk üzerinde durdu. En temel karakterinin kuşkuculuk olduğunu belirtti ve var olan her şeye kuşkuyla yaklaştığını, dolayısıyla sorgulayıcı, arayışçı, düşünsel ve pratik olarak bu temelde gelişme ve derinleşme yaratan yeni şeyler öngören, doğru bulan, yaşamak, uygulamak isteyen bir konuma kendisinin bu temelde böyle bir sorgulayıcılık ve arayışçılık temelinde geldiğini belirti. Sorgulama ve arama açısından var olandan kuşku duyma düzeyimiz nedir? Her şeyden önce bize bilgi diye verilen, yaşam diye öğretilen, pratik olarak önümüze konulandan ne kadar kuşku duyuyoruz, kuşkuyla ele alıyoruz, ne kadar sorguluyoruz. Doğruluk ve yanlışlığını ne kadar araştırıyoruz inceliyoruz.
MÜCADELE DURURSA YAŞAM BİTER
Düşünmüyor diyorsak doğru bir ifade olmaz. Beyin düşünce organıdır. Dar düşünür, geniş düşünür, doğru düşünür yanlış düşünür, güzel düşünür, çirkin düşünür, ama düşünür. Bir beynimiz var ve düşünüyoruz. Bir şeyler mutlaka düşünüyoruz. Neyi düşünüyoruz? Neyi kendimize sorun yapıyoruz? Hangi şeylere sorun diyoruz ve onları çözmek üzere düşünce yoğunluğumuz, içimizde tartışmamız, araştırmamız ne düzeydedir.
Önderlik “toplumsal zeka esnek zekadır” dedi. Toplum her yöne hareket edebiliyor, önü açıktır, nereye gideceği belli olmaz. Kendi içindeki yönlendirmeye mücadeleye bağlı bir durumdur. Dolayısıyla birey de öyledir. Bireyle de bağlantılıdır. Bir insan yaşadığı iç mücadeleyle zihniyet ve vicdan mücadelesiyle var. İdeolojik-örgütsel çizgi mücadelesiyle var. Böyle tanımlıyoruz. Mücadelesiz kesinleşmiş bir insan gerçekliği yoktur. Sorgulayıcı olmak önemlidir.
Bireyciliğin aşıldığı, bireyin toplumsallaştığı nokta buradan başlıyor. Zihniyet olarak toplum gerçeğiyle, toplumun özgür yaşam gerçeğiyle ne kadar bütünleşilip bütünleşilmediği bireyin toplumsallaşma düzeyini belirliyor. Birey mücadele halinde var. Mücadele durursa ölür, yok olur, yaşam biter. Gerçekten de insan iç mücadeleyle var olan insandır. Biyolojik bir varlık değildir. Yaşamı, mücadeleyle yönünü çizen onun kendi içindeki zihniyet mücadelesidir.
TOPLUMSAL AHLAK TARİHİN DERİNLİKLERİNDEN GELİR
İşte bunun anlaşılması önemlidir. Bilimsel olarak anlaşılması, edebi olarak da izah edilmesi gerekmektedir. Önderlik, bütün bu gelişmelere yol açan gerçekliğin doğru anlaşılmasını ve analiz edilmesini istedi. Bir tavuk için gözünü kırpmadan komşusunu vuran bireyin o bakış açısını, felsefesini, değer yargısını, paradigmasını kıracak, özgürlük için kendini feda eden bir insanın bakış açısını, felsefesini, ruhunu, bilincini yaratacak bir mücadele ve çaba olmasaydı, o insandan bu insana gelinmezdi. Değişim bireyde ve toplumda, onun kültüründe, ahlakında, ruhunda, duygularında, değer yargılarındadır.
Kürt toplumu Önderlik gerçeğiyle köklü bir paradigma değişimi yaşamıştır. Bu hala da devam etmektedir. Sömürgeciliğin, iktidarcı-devletçi sistemin, milliyetçiliğin oluşturmaya çalıştığı paradigmayı kırmış ve yerle bir etmiştir. Yeni özgür insan bilinci ve ahlakı burada oluşmaktadır. Toplumsal ahlak, tarihin derinliklerinden gelir. Ama o ahlak olduğu gibi alınamaz. Birçok ilke ve ölçüsü günümüze cevap vermemektedir. Kültürel soykırım rejiminin saldırıları o ahlakı ezmiş, yerle bir etmiştir. Şimdi kültürel soykırım rejimini de inkar ve imhayı da yenilgiye uğratacak ve bu temelde demokratik toplumu ortaya çıkartacak bir ahlak gereklidir.
İşte Apocu ahlak, bunu ifade etmektedir. Bu ahlak, Önderliğin ilke ve ölçüleridir. Bu ahlak muğlak değildir. Her isteyenin kendine göre tanımlaması söz konusu değildir. Bütün bunlar da bizi yine Önderlik gerçeğini doğru anlamaya ve özümsemeye götürür. Nereden çıkarsak çıkalım ulaştığımız yer, her şeyin kaynağı ve başı olan Önderlik gerçeğidir.
TOPLUMLAR KÜLTÜRLERİ İLE VARLIKLARINI SÜRDÜRMEKTEDİR
Önderlik, ahlaki-politik toplum değerlendirmelerinde ahlak konusunda da önemli tanımlamalar yapmıştır. Politikayı, toplumun yaşamı için gerekli işlerin bilinci, örgütlenmesi ve planlanması olarak tanımladı. Ahlakı ise, politikayı hayata geçirecek ilkeler bir yönüyle ideoloji, bir yönü ile tarz ve üslup olarak ortaya koydu. “Yaşam ve çalışma ilkeleri, toplumun değer yargıları” dedi. Buna toplumsal etik de denilmektedir. “Toplumlar ahlaki ve politik olarak vardırlar” dedi. Ahlak ve politikasız toplum yoktur. Ahlak ve politika ortadan kalkarsa toplum da ortadan kalkar. Her toplumun özelliklerini anlayabilmek için o toplumun politikasını ve ahlakını çözümlemek gerekir.
Toplumun etiği nasıldır, ahlaki politik özellikleri nelerdir? Paradigması, değer yargıları nasıl oluşmuş? Toplumun özelliklerini de bu sorulara verdiğimiz cevaplar ile bulabiliriz. Tabi her toplum aynı ahlaka sahip değildir. Değer yargıları ayrıdır. Farklı toplumlar bu nedenle oluşmaktadır. Kültürün de toplumun ahlaki-politik karakteri ile bağı vardır. Kültür, tarihsel olarak oluşan toplumsal değerlerin toplamı, olarak tanımlanabilir. Tarihsel toplumun ortaya çıkardığı birikim, felsefeden, zihniyetten, ideolojiden, yaşam ölçü ve ilkelerine kadar, yaşam imkanlarından maddi değerlere kadar uzanmaktadır.
Birçok değer yargısı, güzellik kendini maddi yapılarda ortaya koymaktadır. Bu anlamda kültür, insanı toplum olarak diğer canlılardan ayıran duygusal ve analitik akıl gücünün birlikte ortaya çıkardığı değerleri ifade eden birikimdir. Toplumlar kültürleriyle varlık göstermekte, varlıklarını sürdürebilmektedir. Var olma, yaşama, yeniden üretme, saldırılar karşısında savunma gücünü de kültürel birikimleriyle göstermektedir. Toplum Kültürel gücünü, bilinç ve örgütlülüğe dönüştürerek bunu sağlamaktadır.
PKK PARTİ OLMAKTAN TOPLUM OLMAYA DÖNÜŞMEKTEDİR
Ahlaksız ve politikasız toplum olmayacağı gibi, kültürsüz de toplum olmaz. Bir toplum kendisi için gelecek öngöremezse, planlayıp kararlaştıramazsa ve onları hayata geçirecek ilkelere sahip olmazsa toplum yok olur. İnsan, değerler biriktirerek topluluklardan toplum haline gelmiştir. Bu değer birikimiyle ilk insan topluluklarından bugün ulusal topluluklar dediğimiz büyük toplumlar haline gelmiştir. Toplum haline gelmenin ve toplum olarak kalmanın esaslarından birisi kültürüdür. Bir toplum ne kadar kültürel birikim, zenginlik ve güce sahipse o toplum o kadar güçlü olmakta, ahlakı ve politikası da o kadar işlerlik kazanmaktadır.
Kürt toplumsallığını yok ederek, yeni bir Türk uluslaşması yaratmaya çalışan kültürel soykırım rejimine karşı, özgür birey ve demokratik toplum ölçüsünde yeni bir alternatif olarak Kürt varlığını koruma ve onu özgür yaşatma iddiasıyla ortaya çıkan Önderlik hakikatinin, Apocu gerçekliğin elbette kültür oluşturma, ideolojik-örgütsel çizgi geliştirme ve ilkeler yaratmayla başlayan çıkışı, giderek bir ahlaka ve kültür birikimine dönüşmüştür. Bunları geliştirdiği ölçüde de Önderlik birey olmaktan parti olmaya, PKK de bir parti olmaktan toplum olmaya ve demokratik ulusa dönüşmektedir.
Başlangıçta bir iddia ve bir kişide temsilini bulan bu ahlaki ilkeler giderek bir parti ahlakı ve demokratik uluslaşma itibariyle de toplum ahlakına dönüşmektedir. Böylece özgürlük devrimi yeni bir ahlakı temsil etmektedir. Bu ahlak kuşkusuz tarihsel olarak oluşmuş Kürt toplum ahlakını esas almaktadır. Fakat onu olduğu gibi sürdürme değil, günümüzde kültürel soykırım rejimine karşı savaş ve direniş içerisinde, onu reddetme temelinde ilkesel bakımdan da kendini yenileyen, yeniden yapılandıran ve gelişen bir düzeyi temsil etmektedir. Önder Apo’nun yaşam ilke ve ölçüleriyle yeni bir boyut kazanmaktadır.
SALDIRILAR KARŞISINDA DİRENMEYEN DURUŞU ATMAK GEREKİR
Yenilenme ve değişim neden gereklidir? Çünkü var olan yenilmiştir, ezilmiştir. Sömürgeci, faşist ve kültürel soykırımcı saldırıya karşı direnememiştir. Bu saldırılar karşısında direnemeyen duruşu, değer yargılarını, ilkeleri atmak gerekmektedir. Tarihsel olarak bunlar aşılmıştı. Yenisi ise bu saldırılara karşı direnen, onu yenen ve onun alternatif yaşamını yaratandır. Öncelikle eskiyenleri, yetersiz kalanları ayıklamakta ve atmaktadır. Takip eden adım olarak da atılanların yerine her türlü saldırı karşısında kendini var edecek bir özgürlük ahlakını, ilkelerini ve değer yargılarını oluşturmakta ve koymaktadır.
Bu yaşam için söylenecek ilk şey komünal olmasıdır. Bireyci, çıkarcı yaşamı aşmıştır. Daha ileri giderek eskinin devletçi-iktidarcı düzenin gözeneği haline gelmiş ve ona hizmet eden aile yaşamını aşmıştır. Yeni bir kadın-erkek ilişkisi ve ortak yaşamı yaratmıştır. Bugün demokratik toplumda adım adım bu yaşam gerçekleşmektedir. Bu konuda ilk ve en önemli konu ise Önderliğin tarih bilincidir. Önderlik, tarihi, bugünün doğru anlaşılması, olarak tanımladı. “Tarih günümüzde saklı, biz tarihin başlangıcında saklıyız” dedi.
“Bütün bilimlerin anası” olarak değerlendirilen tarihi insanın zihniyet birikimi olarak değerlendirirsek, insan eliyle yaratılan her şeyin de bu zihniyet birikimine dayalı olarak gerçekleştirildiğini ortaya çıkardı. O halde bütün pozitif ve beşeri bilimlerin hepsi tarih bilincinden, tarih biliminden, tarih olarak ifade ettiğimiz insanın zihniyet birikiminden kaynaklanmış ve ona dayalı olarak geliştirilmiştir. Bu ne anlama geliyor? Ne kadar tarih bilimi gelişirse, diğer bilim dalları o kadar çok geliştirilebilir.
İNSANIN KENDİNİ TANIMASI TOPLUMSAL BİLİNÇ SAYESİNDE OLUR
Tarih biliminde ne kadar zayıf kalınırsa, diğer bilim dallarında da o kadar geri kalınır. Bu nedenle değişik bilim dallarında gelişmek için tarih bilimini geliştirmemiz gerekir. Zihniyet dünyamızı güçlü, zengin yaşam gerçeklerinin çeşitli boyutlarını anlayabilir hale getirmemiz gerekir. İnsanın aklı ya da toplumsal akıl, oluşan tarih bilincidir. Başka bir alanda insanın yaşam gerçeğini anlayabilme durumu olamaz. O halde insanın kendini, toplumu, doğayı tanıması toplumsal bilinç sayesinde olur. İnsan toplumsal bilince dayalı olarak gelişir. Hem toplumsal doğa dediğimiz ikinci doğanın, hem de doğa dediğimiz birinci doğanın kavranmasında en temel yeri tarih bilimi tutuyor.
Diğer yandan toplumsal gerçekliğin ve yaşam gerçekliğinin anlaşılması, Önderliğin savunmalarında hakikat olarak tanımladığı özgür yaşam gerçeğinin özelliklerinin bilinmesi; onlara bağlı ve onu yaşar hale gelinmesi de tamamen tarih bilincine bağlıdır. Bir insan veya bir toplum ne kadar tarihsel olarak bir zihniyet birikimini doğru şekilde gerçekleştirmiş olursa o kadar hakikate yakındır. Yani yaşamı o kadar doğru anlamaya, onun gereklerine uygun hareket etmeye, özgür iradeli olmaya yakın demektir.
Yaşamı bilerek, anlayarak, planlayarak, örgütleyerek gerçekleştiriyor demektir. Bunun tersi de tarih bilincinin zayıf olması ya da olmaması da insanı hakikatten, özgür yaşamdan, yaşam gerçeğinden o kadar uzak kılar, basitleştirir; anlayarak, planlayarak bir yaşam sürdüren değil de refleksleriyle, çevrenin yönlendirmesiyle, sürüklenerek bir yaşam sürdüren hale getirir. Öyle bir yaşamın da verimi olmaz. İnsan ve toplum yaşamına herhangi bir katkısı ortaya çıkmaz.
TARİH BİLİNCİNDEN YOKSUNLUK İNSAN VE TOPLUM OLMAKTAN ÇIKMA ANLAMINA GELİR
Tarih bilincinin derinliği, özgür yaşam bilincine derinden varmayı; zayıflığı ise ondan uzak olmayı ifade eder. Tarih bilincinden yoksunluk insan ve toplum olmaktan çıkma anlamına gelir. Bir toplumun toplum olarak var olma, toplum olarak kalma ve özgür yaşama ulaşmada başta gelen unsur tarih bilincidir. Tarih bilinci, toplumların bugünün yaşamını anlayacak, çözümleyecek, örgütleyecek bir bilince ulaşmasıdır. Tarih bilinci, merkezi uygarlık döneminde üzerinde en çok tartışılan bir konu olmuştur.
İnsan aklının ve emeğinin ürettiği artık değer üzerinde egemenlik arayışı ortaya çıkmaya başladığından ve ilk hırsızlıklar geliştiği andan itibaren bunun yapılabilmesinde iki temel yöntem izlenmiştir: Birinci yöntem, zor yöntemidir. Oluşmuş artık değeri çok çeşitli biçimlerde zor gücüne dayanarak ele geçirmek, yağmalamak ve talan etmektir.
İkinci yöntem ise, bilinç ve düşünce gücü olarak bir insanın veya toplumun kendi emek gücüne sahip çıkar durumdan uzaklaştırılması ya da emek gücünün değerini yeterince anlayamaz ve ona yeteri düzeyde sahip çıkamaz hale getirilmesidir. Değer sömürüsü zor yoluyla gerçekleştiği gibi bilinç çarpıtmasıyla da gerçekleşir. Hatta tarihsel olarak bilinenin aksine daha fazla artık değer sömürüsü bilinç çarpıtılması ile gerçekleşmiştir. Özellikle günümüzde kapitalist modernite sistemi bunu çok daha fazla uygulamaktadır. Liberalizm denen ideolojik yapılanmanın bütün marifeti, mahareti bunun üzerine kurulmasındandır.
EMEĞİN NE ANLAMA GELDİĞİNİ BİLMEYEN TOPLUM SÖMÜRÜLMEYE AÇIK HALE GETİRİLİR
Önderlik, “kapitalizmin gücü silahından ya da parasından değil, liberalizminden gelir” dedi. Bununla, insan zekasının, onu ifade eden tarihsel olarak birikmiş bilincin çarpıtılmasını, zayıflatılmasını ifade etti. Öyle ki emek değeri güçlenmiş ama onun ne anlama geldiğini bilemeyen, ona sahip çıkamayan bir duruma getirilen birey veya toplum sömürülmeye, egemenlik altına alınmaya açık bir toplum haline getirilmiş olur. Herhangi bir zora ihtiyaç kalmadan neredeyse kendi rızasıyla sömürülür, baskı altına alınır hale gelir.
Bu bakımdan merkezi uygarlık güçlerinin, iktidarcı ve devletçi güçlerin elinde baskı ve sömürü uygulamada iki temel silah vardır: Biri zor aygıtları, diğeri bilinç aygıtları, bilinç köreltme, saptırma ve zayıflatma durumudur. Bunun da başında tarih bilinci gelir. Eğer her şey tarih bilincine bağlı olarak gerçekleşiyorsa; insan ve toplum varlığı ve özgürlüğü buna dayalı olarak var oluyorsa, o halde insan ve toplumu baskı ve sömürü altına almanın önemli bir yöntemi olan bilinç saptırmasında da en başta gelen tarih bilincinin saptırılması, tarih biliminin köreltilmesi gelir.
Bunu, egemen uygarlık güçleri çok bilinçli, örgütlü ve oldukça planlı şekilde yapar. Özellikle kapitalist modernitenin ulus-devlet sistemi, Önderliğin savunmalarda “toplum kırım” olarak tanımladığı bir düzeyde bilinç köreltme ve bilinç saptırmayla uğraşır. Toplum kırımın özü, zihniyet kırımıdır; zihniyet saptırmasının veya köreltmesinin yaratılması durumudur. Bir kere zihniyet kırıldı mı, insan ve toplum daha rahat sömürülür. Hatta bundan öte, gönüllü, kendi rızasıyla sömürülür, egemenlik altında tutulur hale gelir. Bu, köleliğin katmerleşmiş ve derinleşmiş halidir. Bu nedenle bütün egemen, iktidar ve devletçi güçler bilinç köreltmeyle, özellikle de tarih bilincinin zayıflatılmasıyla uğraşırlar.
BİREY VE TOPLUM ÇOK AĞIR SALDIRILAR ALTINDA
Bunu kuşkusuz tarihi yok ederek, tarih gerçeğini toplum yaşamının gündeminden çıkararak yapmaya kalkmıyorlar. Öyle yapsalar hileleri daha açık görülebilir. Bunu, içini boşaltarak, özünü saptırarak yapıyorlar. Böyle olunca tarih, canlı bir yaşam gerçeği olmaktan çıkar; ölü, kendisinden yararlanamayan, aslında biraz yük durumuna düşen, yine nostalji olarak tanımlanan tatlı veya acı anılar biçiminde yaşanmış sayılan kronolojik yığın haline getirilir. Kendileri onun canlı özünden yararlanıp, insan ve toplum gerçeğini derinliğine anlayacak bir bilinç durumu ortaya çıkarırken, toplum içinse bu öldürülmüş, içi boşaltılmış, posa haline getirilmiş bilgi yığınlarını koyup, onunla oyalar. Bu, maksatlı ve bilinçli bir durumdur.
Toplumun tarih boyunca var ettiği bütün değerleri, toplumsal özü sömürmeyi, kendi egemenliği altına almayı ve geriye posası çıkmış bir toplum bırakmayı öngörüyor. Bu kadar çok boyutlu ve derinlikli bir sömürü yürütmek için de buna uygun bir egemenlik biçimini, saldırı biçimini topluma yöneltmesi gerekiyor. İşte, kültürel soykırım rejimi böyle ortaya çıkıyor. Birey ve topluma saldırının daha katmerli olması burada gerçekleşiyor. Böyle bir uygulamada normal iktidar ve devlet güçlerinin artık değer sömürüsünün çok ötesinde bir saldırı yöneltiliyor birey ve topluma.
Bu saldırıların her iki boyutunda en uç noktada uygulanması vardır. Zor boyutunun soykırım, katliam düzeyinde uygulanması; fiziki katliamı, yok etmeyi öngörecek, içerecek bir düzeye çıkarılması yaşanıyor. Bilinç saptırma ise, tümüyle tarih bilincinin yok edilmesi olarak gerçekleşiyor. Bir bireyi ve topluluğu birey ve toplum olmaktan çıkarmanın en etkili yolu onu tarihsiz kılmaktır; kendine ait bir zihniyet birikiminden yoksun bırakmaktır.
ÖNDER APO KÜLTÜREL SOYKIRIM GERÇEĞİNİ DERİNDEN İDRAK ETTİ
Bilinç birikimi olarak tarih; yurtseverlikle, halkçılıkla, toplum olma gerçeğine bağlıdır. Tarih bilincinin yok edilmesi; özgürlük ve vatan bilincinin yok edilmesi, ortadan kaldırılması ya da böyle bir bilincin ortaya çıkmasına, gelişmesine imkan tanımama olarak değerlendirilebilir. Bütün bunlara karşı Önder Apo, en baştan beri iktidarcı-devletçi egemen sistem gerçeğini, yine sömürgeci, kültürel soykırım gerçeğini derinden idrak etti. Böyle bir sistemin saldırı oklarını tarih bilincine yönelttiğini, toplumu tarih bilincinden yoksun kılarak ve buna dayalı biçimde toplumu, toplum olmaktan çıkarmayı öngördüğünü bildiği için, kültürel soykırım rejimine karşı mücadelenin merkezine tarih bilincini oturttu.
Kültürel soykırıma karşı varlık ve özgürlük mücadelesinin temeline tarih bilincini koydu. Tarih bilincinden yoksunluğu “insan ve toplum olarak yok olma” biçiminde değerlendi. Varlık ve özgürlüğü de tarih bilincinin oluşumuna dayandırdı. “Ne kadar kapsamlı, derin bir tarih bilinci oluşturulursa, tarihsel dersler çıkarılırsa o kadar bir toplum olarak var olunabilir, toplum haline gelinebilir” dedi. Toplumun tarih bilincini oluşturmak için bütün düşüncelerini, arayışlarını tarihsel temellere oturttu.
Yeni bir tarih bilinci, çizgisi, tezi geliştirmeye yöneldi. Savunmalarda yoğunca bu konu üzerinde durması bu nedenledir. “Toplumu tarihsiz olarak tanımlamak, tarihten koparmak asla mümkün değil” dedi. Toplumu, tarihin yarattığı bir realite ve olgu olarak gördü. Tarih bilinci oluşmadan sömürgeciliğin hiçbir saldırısına karşı doğru ve yeterli mücadele yürütülemeyeceğini söyledi.
DEVRİMLE ÖNLENEMEZSE KAPİTALİST MODERNİTE TOPLUMU ÇÖKÜŞE GÖTÜRECEK
Önderlikteki yurtseverliği ülkeye, toprağa, tarihe, kültüre bağlılığı da anlamalı ve bilince çıkarmalıyız. Önderlikteki bu toplumsal değerlere bağlılık aşk düzeyindedir. Büyük bir ilham alıyor, öğreniyor, araştırıyor, onlarla var oluyor. Önderlik hem binlerce yıllık insanlık tarihini hem de binlerce yılın geleceğini her anında yaşamaktadır. Onu araştırmakta ve düşünmektedir. Önderlikte toplumculuk, yurtseverlik, toprak severlik, tarih salt bir söz değildir. Bir duygudur. Gerçekliklerle bütünleşmedir. Kendini o gerçekliğe ait görmedir. Yurtseverliği de böyle tanımlamıştır.
Önderlikteki yurtseverlik çok derindir, tutku düzeyindedir ve aşkla bağlanmayı ifade etmektedir. Tarım-köy toplumunu, tarım devrimini bu temelde önemsemiştir. Böyle büyük şehirleşmeyi kanserleşme olarak tanımladı ve esas olarak kapitalist modernitenin yarattığı tehlikeli sonuçlar olarak gördü. Kıyamet alameti olarak değerlendirdi. Devrimle önlenmezse, kapitalist modernitenin yarattığı sonuçlar toplumu çöküşe götürecektir. Toplum olmaktan, insan olmaktan, düşünen varlık olmaktan çıkaracaktır.
Her gün yiyen, içen, yatan, kalkan ve ölen, sadece tüketen bir varlık olacaktır. Ve insan kendini tüketen, çevresini tüketen, doğayı tüketen bir varlık durumuna düşürülecektir. Maneviyat tümden yok olacaktır. Önderlik bunları görüyor, değerlendiriyor ve büyük dehşet duyuyor. Kapitalizm karşısındaki duruşunun bu kadar keskin ve net olması buradan gelmektedir. İnsanlığın geleceği açısından büyük tehlike görmekte ve dehşet duymaktadır. Bu tehlikenin mutlaka önlenmesi için Demokratik Modernite Devrimi’nin gerçekleşmesini şart görmektedir. Devrim teorisini de buradan kurtuluş olarak geliştirmiştir.
DEMOKRATİK MODERNİTE ÖZÜNDE ÖZGÜR YAŞAMIN YARATILDIĞI MODERNİTEDİR
İnsanlık karşısındaki sorumluluk, özgür insanlığa bağlılık önemlidir. Mesela kölelik ve özgürlük anlayışı, özgürlük tutkusu ama kölelik karşıtlığı temel bir ilkedir. Önderlik, “Kimse benden köleliğe özgürlük istemesin” dedi. Zayıflığın, köleliğin sevilecek yanı olur mu? O ağlamak ve çürütmek için vardır, ona karşı “savaşan özgürleşir, özgürleşen güzelleşir, güzelleşen sevilir” ilkesini getirdi. Özgürleştiği, özgürlük mücadelesi verdiği ve kazandığı oranda Kürdün sevilecek değerleri olabilir. Bu önemli bir ilkeydi. Önderliğin devrimciliğe, solculuğa, sosyalizme kazandırdığı şeyler oldu.
Demokratik modernite, özünde özgür yaşamın yaratıldığı modernitedir. Özgür yaşam konusu, salt bireysel ele alınarak liberalizmin tuzağına düşülmeyecek kadar ciddi bir konudur. Ciddiyeti, konunun toplumsal ve tarihsel oluşundan gelir. Ne kadar güncel ele alınmaya çalışılırsa çalışılsın, o kadar tarihe gitme zorunluluğu ortaya çıkar. Zira yaşam, yaşanılan andan ibaret değildir. Bizler yaşamın anlamından söz ediyorsak doğalığında şu anın dışında bir yaşamla kendimiz arasında kurduğumuz bağ var demektir.
Bu bağı inkar etmek kendini inkar etmektir. Bu da liberalizmin zaten istediği, beklediği ve sınırsız yatırım yaptığı bir düşünme, aslında düşünmeden, yaşadığını sanma biçimidir. Özgür insan ve özgür yaşam, özgürlük mücadelemiz açısından tarihsel-toplumsal öneme sahiptir. Bu önemi oluşturan da demokratik modernite toplumsallığıdır. Bu durum bizlere demokratik modernite konusunda yeni sorular sormaktadır.
ÖZGÜR EŞ YAŞAM KONUSUNUN TEMELİ KADINDIR
Her tür ilişki özgürlük sosyolojisinin konusudur. Özgür eş yaşam, özgür toplumsallığın yeni ifade biçimi olmasına rağmen kavram anılınca kadın konusunun, kadın özgürlüğünün akla gelmesi de olağandır. Özgürlük her ne kadar her iki cinsi de ilgilendirse, özgür eş yaşam konusunun temeli kadındır. Toplumsallık, ahlakın ve politikanın insanı özgürleştirdiği ve insanlaştırdığı alansa, toplumsallaşmanın neolitik devrimde kadın etrafında geliştiği gerçeği, kadını özgür eş yaşamın da birincil konusu yapmaktadır.
İnsanlaştıran toplumsallaşma kadın etrafında geliştiğine ve sistemleştiğine göre, demokratik kurtuluş ve özgür yaşamı inşa etmek anlamına gelen yeni toplumsallaşma da kadın etrafında gelişecektir. Bunun olması için demokratik modernite konusu üzerinde derinleşmek ve demokratik modernitedeki toplumsallaşma algısını belirginleştirmek gerekmektedir. Bir kişi tarihi ve toplumu temsil edebilir. İnsan bu potansiyele sahiptir. Buna rağmen kapitalist modernite, insanı öyle bir hale getirmiştir ki, insanın toplumsallaşmasıyla oluşan potansiyeli dahi açığa çıkamamaktadır. Hatta bu potansiyel yutulmakta ve sistemi besleyen bir kaynağa dönüşmektedir.
Kendinde evrensel değerlerin kolektif bileşkesini oluşturan erkek ve kadınlar, estetiğin, çekici aklın, özgürlük cazibesinin, yaratıcı zekanın, özgürlük ahlakının ve düşünsel güzelliğin de kaynağı olurlar. Kendini bu tanımdaki gibi kaynak yapmayı başarmış olan kişiler, demokratik modernitenin özgür eş yaşamını inşa etme gücünü yaratabilen kişilerdir. Çünkü onlar yaşama adım attıklarında yenilmezler, sistem hastalıklarının tuzağına düşmezler. Çünkü onların özgürlük düzeyi, kendi bağışıklık sistemlerini kapitalist modernitenin zerresi dahi giremeyecek kadar güçlü kılmışlardır.
KADIN HİÇ KİMSEYE ‘BENİMDİR’ HAKKINI VERMEMELİDİR
Demokratik modernite, merkezi uygarlığın oluşumundan çok önceleri başlayan demokratik uygarlık akışının çağsal süreğenliğidir. Tarihin en büyük kesitini kapsayan demokratik modernitenin bugün ağırlıklı olarak yaşanmasına rağmen bilince çıkarılmaması ve görülmemesi de insanlık olarak içinden çıkıp geliştiğimiz tarihe ve toplumsallığa karşıt konumumuzu ortaya koymaktadır. Özgür yaşam mücadelesi vermenin bu temelde, demokratik modernite mirasını görünür kılmanın en temel yöntemi olduğunu da bilmek gerekmektedir.
Önder Apo, tüm toplumsal kurumların eş yaşamın hizmetinde olması gerektiğini, bunun tersi durumun ise hakim modernitenin bir yanlış inşası olduğunu belirtmektedir. Tüm bilimsel teknik buluşlar, ekonomik faaliyetler, toplumsal kurumlaşmalar özgür eş yaşamın geliştirilmesi için birer araçtır. Endüstriye de bu anlamda yaklaşmak demokratik modernitenin inşasında önem kazanmaktadır. Önderliğimizin geliştirdiği demokratik, ekolojik, kadın özgürlükçü paradigma bu sorunların hepsine köklü çözümler getirmenin zihniyetini yaratmaktadır.
Önderlik, özgür eş yaşam konusuna gelene kadar kadın özgürlüğü ekseninde derin çözümlemeler yapmış ve bu çözümlemelerle hem kadın hem erkek kişiliğini çözümleyerek nasıl özgür eş yaşamlar inşa edileceğini ortaya koymuştur. Kadın kimsenin olmamalıdır. Kimse kadına “benimdir” dememelidir. Kadın hiç kimseye bu hakkı vermemelidir. Bu hakkı verdiği an ölüm fermanını vermiş olduğunu bilecek kadar mülkiyet sistemi içinde uyanmış olmalıdır. Bunu kırmak için her iki cinsin de kendini an an sorgulaması, an an verili, kolay, alışılmış, rahat, basit, kazançlı olan ya da benzer gerekçelerle ortaya çıkan davranış kalıplarından kurtulması gerekmektedir.
YAŞAM BİRLİKTE YARATILIR, SORUNLAR BİRLİKTE ÇÖZÜLÜR
Benmerkezci yaklaşım erkekte ağırlıklı olarak görülürken iktidara bulaştığı oranda kadında da görülen bir durum olmaktadır. Kendi cinsini nesneleştiren, sıkça eleştirdiği hakim iktidar tarzını kendi cinsine uygulayan, kendi cinsiyle ortak dünya oluşturma yerine iş nerede bitiyorsa orada durmayı-dinlemeyi esas alan tarz aşılmadıkça değil kadın sistemi kurmak, kadın özgürlüğü hakkında söz söylemek dahi mümkün değildir. Bu hakim sistem alışkanlıklarının aşılarak özgür eş yaşamın oluşturulması yaşamın birlikte yaratıldığına gerçekten inanmakla başlar.
Sınıf-devlet-kent üçlüsünün bozduğu zihinlerimizi doğal toplum paradigmasını yaşar düzeye getirmek demokratik modernitenin temel inşa hedefidir. Mevcut inşaları bozarak öze ulaşmak, özü yeni anlamlarla yoğurmak için kendini yeniden yaratmak şarttır. Kadın ya da erkekler olarak kendi algılarımızı öyle bir yeniden yaratmalıyız ki, yaşamda iletişim kurduğumuz, ilişkilendiğimiz, birlikte toplum olduğumuz insanlar karşısında nesneleşmemek kadar hiçbir insan da bizim karşımızda nesneleşmemelidir.
Yaşam birlikte yaratılır, sorunlar birlikte göğüslenirken ihtiyaçlar da birlikte karşılanır. Kendini tek başına çözüm merkezi olarak görme, kendini tek başına sorun merkezi haline getirme zihniyetini de yaratmanın kaynağıdır. Bir şeyi tek başına yapmak insanın gururunu okşayabilir, ama toplumsallık yaratmadığından bu gururun ahlaki ve politik toplumsallaşma bazında bir değeri oluşmaz. Zaten devlet de toplumun sorunlarını kendisinin çözeceği iddiasıyla iktidar kurmaktadır ki, devrim mücadelesinde bu tarzların sonucu olsa olsa devletçi zihniyeti büyütebilir.
DEMOKRATİK ULUSUN GERÇEKLEŞMESİ İÇİN ÖZGÜR EŞ YAŞAM BİR ZORUNLULUKTUR
Kadına ilişkin mülkiyet anlayışı terk edilmeden özgürlük gerçekleşmez. Kadının bağımlılaştırılması, bağlanılan erkeği de sisteme bağladığı için üzerinde önemli durulması gereken bir konu olmaktadır. Kadın, kendini yaratma adımlarını güçlü atarsa, düşünsel, ruhsal, toplumsal olarak kendisi olabilir ve bu yolda ilerlemeler kaydederse, kendi kendini koruyabilecek gücü kendinde yaratırsa, kısa deyişle zihniyet yaratımıyla öz savunmasını yapabilirse, o kadına hiç kimse korumacı yaklaşamayacaktır. İnsan koruduğu şeyi sahiplenir, onu kendi mülkü yapar, üzerinde hak iddia eder.
Kadınların bu konumdan çıkmaları özgürlük düzeyleriyle bağlantılıdır. Zira demokratik kurtuluşun ve özgür yaşam inşasının temeline yerleşen ilkelerden biri de kadının korumalık ve mülk konumundan çıkarılmasıdır. Demokratik kurtuluşun gerçekleşmesi için özgür eş yaşam bir zorunluluktur. Ahlakı kemire kemire kendini var eden kapitalist sistemin panzehiri ahlaki, vicdani, iradi bir çıkış yapmaktır. Günlük olarak kendini özgür gerçekleştirmenin bir şartı olan politikayı bilmek, anlamak ve politikasız olamayacağımızı, yaşayamayacağımızı bilmek zorundayız.
Demokratik modernitenin inşasını kendimizden başlatmazsak başarıdan söz etmek de mümkün olmaz. Demokratik moderniteyi yaşamsallaştıracak olan kişilikler öncelikle zihniyetlerindeki cins statülerini kırmak durumundadırlar. Zihniyetindeki cins statüsünü (ezen-ezilen, kadın erkek) kırmayan ve farklılıkların eşitliği temelinde bir bakış açısına ulaşamayan kişiliklerin demokratik moderniteyi geliştirmesi beklenemez. Bir çağın kültürünü yaratmak için önce kendinde o kültürün temel özelliklerini yaşatmak gerekir. Zaten demokratik modernitenin gelişmesi öncelikle demokrasi kültürünün özümsenmesini gerektirir.
ANF/Duran Kalkan
