HABER MERKEZİ- Kuzey ve Doğu Suriye Üniversiteleri Koordinasyonu, Rojava Üniversitesi, Kobanê Üniversitesi ve El Şark Üniversitesi ile Alternatif Üniversitelerle Dayanışma Merkezi’ni (CSUA) kapsayan Kuzey ve Doğu Suriye Üniversiteler Meclisi, “Bilgi ve bilimin sömürgecilikten kurtulması, tecridin kırılması ve Kuzey ve Doğu Suriye /Rojava üniversiteleriyle dayanışmanın sağlanması” sloganıyla bir sempozyum organize etti.
Sempozyum, işgalci Türk devletinin 15 Ocak 2025’te Tişrîn Barajı’na düzenlediği saldırı sonucunda yaralanan ve aynı ayın 22’sinde şehit düşen Rojava Üniversitesi öğrencisi Ronîza Elî anısına düzenlendi.
Qamişlo kentindeki Rojava Üniversitesi salonunda düzenlenen sempozyuma, Özerk Yönetim temsilcileri, bölgedeki her 3 üniversitenin öğretim üyeleri ve öğrencileri, aydınlar, yazarlar, Şehit Aileleri Meclisi üyeleri, kültür ve sanat kurumları, Kürt Dil Kurumu (SZK) katıldı. Bunun yanında Kuzey ve Doğu Suriye dışındaki akademisyen ve öğretim üyeleri de online katıldı.
Sempozyum Hazırlik Komitesi adına açılış konuşması yapan Mexted Ekso (Mechtild Exo), Tişrîn Barajı Direnişi’ni selamlayarak yaralı ve şehit öğrencileri andı. Ekso, üniversitelerin bilgi ve enformasyon üretimi için var olduğunu, toplumdaki değişimlerin öncüsü olduklarını ve üniversiteler olan desteğin artırılması için bu sempozyumu düzenlediklerini belirterek, “Bölgedeki üniversiteleri tanıtmaya çalışıyoruz. Bu üniversiteler demokratikleşme sürecine katılıyor. Saldırı ve yerinden edilme durumuna rağmen öğrenciler özgür bir toplum inşa etmek için çalışmalarına devam ediyor” dedi.
‘TÜRK DEVLETİ SALDIRI VE MÜDAHALELERİYLE ÜNİVERSİTELERİN DESTEKLENMESİNİ ENGELLİYOR’
Konuyla bağlantılı olarak eğitim sistemini değerlendiren Kuzey ve Doğu Suriye Üniversiteler Meclisi Dış İlişkiler Ofisi sorumlusu Mustefa Elemholo, Suriye krizinden sonra bölgedeki okul ve üniversitelerin kurulduğunu, şimdi 800 binden fazla öğrencinin eğitim aldığını belirtti.
Mustefa Elemholo, ilk olarak 2015 yılında Efrîn Üniversitesi’nin açıldığını ve şimdi Efrîn’in Türk devletinin işgali altında olduğunu, 2016 yılında bölgenin en büyük üniversitesi olan Rojava Üniversitesi, 2021’de Kobanê’de ve 2017’de eskiden DAIŞ’in başkenti olan Reqa’da El Şerq Üniversitesi’nin açıldığını paylaştı. Üniversitelerde öğrenci meclisi ve kadın meclisi bulunduğunu belirten Mustefa Elemholo, “Kuzey ve Doğu Suriye Üniversiteler Konseyi kuruldu, üniversitelerin çalışmalarını koordine ediyor ve tüm üniversiteler bu konseyde yer alıyor. Rojava Üniversitesi’nde ayrıca bir yüksek lisans bölümü ve bir enstitü bulunmaktadır. Üç üniversitenin her birinde 2 bin 160 öğrenci öğrenim görüyor, üniversitelerde 231 öğretim elemanı görev yapıyor” dedi.
Mustefa şöyle devam etti: “Yurtdışındaki üniversitelerle birçok anlaşma yapmak istiyoruz, ancak öğrencilerin gidip gelmeleri konusunda sıkıntılar çıkıyor. Anlaşmaların yapılmasını engelleyen başlıca sebeplerden biri de işgalci Türk devletinin şantajlarıdır. Dışarıyla ilişkilerimizi engelliyor. Ancak bu şantajları boşa çıkarıp bunlara karşı başarılı olmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Mustefa Elemholo, Tişrîn Barajı’nda işgalci Türk devletinin saldırıları sonucu şehit düşen gazeteciler Cîhan Bilgin, Nazım Daştan ve Egîd Roj ile Rojava Üniversitesi öğrencisi Ronîza Elî’yi andı.
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BÖLÜMLERİ
Ardından enstitünün çalışmalarına ilişkin bilgi veren Rojava Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Enstitüsü Eş Başkanı Jiyan Silo, enstitünün 2020-2021 yılları arasında bilimsel araştırmaların derinlemesine incelenmesi, akademik bilincin yaygınlaştırılması ve kültür ve bilimin yayılması amacıyla açıldığını belirterek, Eğitim online şekilde yapıldığını ve öğretim üyelerinin yüzde 95’inin Kuzey ve Doğu Suriye dışında olduğunu, şimdi doktora projesi ve akademik bir dergi için çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ
Sosyal Bilimler Fakültesi Eş Başkanı Xelat Xelîl, fakültenin çalışmalarının değerlendirerek, “Fakülte kendi içinde birçok bölümü kapsıyor. Öğrencilerin eğitilmesi ve sömürgeciliğe karşı bir bilinçle yürütülüyor. Fakültede 234 öğrenci eğitim alıyor. Jineoloji bölümü de bu fakülte içinde yerini alıyor. Jineoloji kavramı, 2008 yılında Önder Abdullah Öcalan tarafından sunulmış. 2017 yılında Rojava Üniversitesi’nde bölümü açılmış. Şimdiye kadar bu bölümden 6 grup öğrenci mezun oldu” bilgisini paylaştı.
BİLİM VE TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
Rojava Üniversitesi Yüksek Lisans Bölümü Bilim ve Teknoloji Enstitüsü Eş Başkanı Heyder Seyfî, bulundukları bölgede durumun daha da kötü olması, abluka altında olması ve bölgeye çok sayıda malzemenin girişinin yasaklanması nedeniyle, durumun sakin olduğu yerlerde bile bu bölümün engellerle karşılaştığını kaydetti. Seyfî, “Doğa bilimleri ve teknoloji devrimcilerin elindedir ve biz mevcut durumu iyileştirmek için çaba sarf ediyoruz. Yüksek lisans programında 9 bölüm var ve üç üniversiteden 55 öğrenci katılıyor” diye belirtti.
BÖLGEDE BİLGİ ÜRETİMİ
Akademisyen ve araştırmacı Luqman Guldivê de `Kürt bilimi, sanatı ve edebiyatı’ konulu projesi hakkında konuşarak, “Bölgede üniversiteler kurularak bilim bölgede yeniden canlandırılıyor. Benlik varoluştur, benlik insanlar arasındaki ilişkidir. Bu ilişki bir kişinin farklılaşmasını ve kimliğini bulmasını sağlar. Bu nedenle, ilişkiler yoluyla destek sağlanır. Kuzey ve Doğu Suriye ve Kürdistan Bölgesi’nde toplum özgür ilişkiler arıyor, egemen sistemi kabul etmiyor” dedi.
Guldivê, dilin toplum ve insanlığın beyin düzeyinde gelişmesini sağladığını, doğal olduğunu ancak aynı zamanda ideolojik bir temele sahip olduğunu, gerekli boşluğu doldurmak için destek projelerinin başlatılması gerektiğini belirtti.
ÜNİVERSİTE DE KÜRT DİLİ
Kuzey ve Doğu Suriye’de bulunan üç üniversitenin materyallerindeki Kürtçeye değinen Kobanê Üniversitesi Dil ve Edebiyat Fakültesi Eş Başkanı Egîd Nasiro, Baas rejimi döneminde Suriye’de Kürt dilinin yasaklandığını, halkının dilini gizliden öğrendiğini belirterek, “19 Temmuz Devrimi ile ilk kez dil eğitimi ücretsiz olarak verilmeye başlandı, Kürtçe materyaller hazırlandı, anadilde eğitim ve öğretimin önemi vurgulandı” dedi.
Kürtçe dil uzmanı eksikliğinden dolayı üniversitelerde Kürtçe eğitiminin başlangıçta zayıf olduğunu ancak eğitim verilmesi ve kaynak merkezlerinin açılmasıyla durumun düzeldiğini belirten Nasiro, “Şimdi Kürtçe materyal sağlama çalışmaları yapılıyor, komiteler kuruluyor. Bu komiteler, ilgili kurumlar aracılığıyla her maddenin kavramları üzerinde çalışıyorlar” diyerek konuşmasını tamamladı.
Sempozyum, online devam ediyor. Sempozyum hazırlık komitesinin verdiği bilgiye göre, sempozyumun sonunda sonuç bildirgesi açıklanacak.
Kaynak: ANHA
